Myke Obenieta
Si Michael U. Obenieta, mas nailhan isip Myke Obenieta, usa ka Sugboanong maglilindog sa pinulongang Iningles ug magbabalak sa Binisayang Sinugboanon.
Analisis sa mga balak usba
Si Obenieta giilang hanas mogamit sa mga pulong nga nag-umog sa mga kahulogan. Linya por linya, madani ka sa iyang tinagikan. Daghan usab sa iyang pulong gigamit kasagaran nga hidungdan nimo diha sa mga aseras samtang sa matag karon ug unya mopasiplat ka sa mga eskaparate sa lainlaing mga display sa mga baligya. Ang iyang pamalak maoy matawag nga kaswal.
Duha niya ka balak pulos nagpatigbabaw sa dako niyang gugma ngadto sa iyang inahan.
Sa balak Kay ang Kahilom Usa Usab ka Siloy, iyang gitug-an kon unsa na lang ang kahikugang sa iyang inahan kaniya, sa naabot niya, ug sa nakat-onan niyang kaalam:
Ug sarang ra ang sigang-sayaw sa among lamparilya
Sa among amakang bung misalida ang iyang kamot
Mipasundayag og pako tadlas sa akong alimpatakan
Aron dili ka maihalas sama nako, matod niya, basa gyog taman.
Ug ang kataposang estropa sa maong balak nagpadayag nga wala mapakyas ang iyang inahan sa pagdasig kaniya sa pagpanulat og sa pagbugtaw og kaalam:
Ug ako nagtuo nga kadtong gipaagiw nga mga letra sa alpabeto
nga iyang gisagol sa sabaw isip palihi
niadtong punga-punga pa akong ikasulti
maoy pinikas sa akong dila pinaagi sa mga pulong
nga adunay pako
hangtod ako karon napakong sa panganod.
Ang hulagway sa mao niyang balak tin-aw. Sa naabot sa iyang kadaogan sa natad sa pamalak, labtingaw kaayo ang hulagway sa limbahon nga bulok: anaa, dili ikalikwad.
Ang lain niyang balak nga nag-ulohan og Hinay-hinay, maoy usa ka balik-lantaw sa mga pag-antos ug pagmatuto sa usa ka inahan ngadto sa iyang anak. Karon ang anak nagbadbad sa mga pangutana ngano nga tugob man siya sa pagmahal gikan sa iyang inahan. Ania:
Sukad-sukad, mga kusukusong way sukod
saksi ang sabon ug almirol, tubig ug buwa
mga winaswasan ug tanang hinumol
kon giunsa pagpasakit ang panit
giunsa pag-umol sa mga kubal sa gamay mong kamot
sa imong palad nga hagkot.
Ug dayon mipalubad siya sa pag-ingon:
Way sukod ang kusukuso sa kasingkasing
ug ako saksi giunsa pagduaw sa uwan
ug Adlaw ang imong hayhayan. Nadunggan
nako ang imong kahilom, kon giunsa mo pagluom
ang panghupaw aron matigom ang pangindahay
ug pangadye, aron sa hangin kini iuli.
Ang kasingkasing way sukod, sukad-sukad.
Pipila lang kini sa koleksiyon sa mga balak, Iring-iring sa Tingbitay sa Iro, kang kansang mga tema gilambiyong tali sa reyalidad sa kinabuhi ug sa kamadamgohon sa atong magbabalak nga kanunay nagalakag sa katahom diha sa iyang mga linya ug sa mga kinal-angan niini.
Mga pasidungog usba
WHAT ARE THOSE
Mga sumpay sa gawas usba
(Ang kalambigit nga artikulo mabasa sa:)