Pagsangyaw sa mga Komunista

Ang Pagsangyaw sa mga Komunista (Inaleman: Manifest der Kommunistischen Partei) gimantala niadtong ika-21 sa Pebrero 1848, ug usa sa mga inila ug maimpluwensiyang mga politikal nga dokumento. Gisulat kini nila ni Karl Marx ug Friedrich Engels alang sa Liga Komunista, ug dinhi ginghulagway ang mga tuyo ug laraw sa Liga. Kini usa ka analisis sa pakigbisog sa mga katilingbanong matang sa minglabayng mga takna ug pagkakaron.

Mga Sulod

Ang Pagsangyaw gibahin sa usa ka Introduksyon, tulo ka mga Bahin, ug Kataposan.

Ang Introduksyon

Sa Introduksyon gitangdi ang komunismo sa usa ka kalag, nga daw gikahadlokan apan di nasabtan sa tibuok Uropa. Busa kinahanglang isangyaw sa mga komunista ang ilang mga hunahuna ug baroganan pinaagi niining dokumentoha.

Usa ka daw kalag naga-alirong sa Uropa karon - ang Komunismo. Ang tanan nagahugpong - ang Papa, ang Tsar, si Metternich, si Guizot, ang mga Radikal sa Pransya, ang mga espiya sa Alemanhong pulisya - sa usa ka balaang panaghiusa, aron pahawaon unta ana. Aduna bay partido nga wala maisip nga Komunista sa iyang mga kaaway sa kagamhanan? Aduna bay partido sa oposisyon nga wala maglabay niining ngalana ngadto sa mga mas nagpa-atubang nga partido oposisyon, ug sa iyang mga kaatbang nga mga reaksyonaryo?

Unang Bahin: Mga Burgis ug Mga Proletaryo

Kining bahina nagpatin-aw sa usa ka bersyon ni Marx sa materyalismo istorikal. Matod niini:

Ang kasaysayan sa katilingban sa pagkakaron, maoy kasaysayan sa pakigbisog sa lainlaing matang sa katilingban.

Ang timawa ug ang ulipon, ang gamhanan ug ang yano, ang agalon ug ang sulugoon, ang tag-iya sa katigayonan ug ang mamumuo - sa dinaklit, ang mamimiay-biay ug ang gibiay-biay - nangabarog og tarong tugbang sa tagsa-tagsa. Sila nanag-away, usahay tinagoay, usahay dayagay, ug ang kanunayng kataposan nahimong pagbag-o sa han-ay sa katilingban pinaagi sa rebolusyon, kun pagkadunot sa parehas nga nanag-awayng matang.

Dayon gipatin-aw nga sa pakigbisog tali sa mga katilingbanong matang ubos sa sistemang kapitalismo, ang nanag-away mao ang mga burgis, nga anaa sa kagamhanan, ug ang mga proletaryo nga lakip sa matang sa mamumuo.

Giputol sa mga burgis ang mga panaglambigit piyudal, patriarkal, ug way-bililhon...wala silay ginadawat nga kahugpongan tali sa mga tawo, gawas sa di-bation nga "palit-bayad" lamang...gibaylo nila hinuon sa pagpahimulos luyo sa relihiyoso ug politikanhong mga pagpakaaron-ingnon kadtong dayag, way-kaulaw, direkta, ug bangis nga pagpahimulos...Kadtong way-hunong nga pagpalambo sa paggama, di-masantang pagkighilabot sa tanang mga kahimtang sa katilingban, kanunayng way-kapihoan ug kagubot maoy nagpalahi niining taknaa nila sa ubang mga takna...

Apan:

...ang labing kinahanglanon sa pagka-anaa sa matang burgis mao ang paghupot sa katigayonan sa mga pribadong mga tawo, ang pagmugna ug ang pagpadaghan og puhonan. Ang kinahanglanon sa pagmugna og puhonan mao ang panarbaho. Ang panarbaho nagasalig sa panag-tigiay sa mga mamumuo.