Wikipedia

Ateyismo

pagkawalay pagtuo sa pagkaanaa sa mga bathala; ang kaatbang sa teyismo

Ang ateyismo mao ang kakulang sa pagtuo sa usa ka ginoo o mga bathala.[1][2] Makita usab kini nga pagsalikway sa pagtuo nga may bisan unsang mga bathala. Sa laing pasabot niini, ang ateyismo mao ang pagtuo nga wala'y diyos nga naglungtad. Ang ateyismo dili susama sa teismo, nga mao ang pagtuo sa usa ka diyos o mga diyos.[3][4][5]

Simbolo nga ginasul-ob sa mga ateyista

Ang unang mga tawo nga nagpaila sa ilahang kaugalingon isip mga ateyista nabuhi sa ika-18 nga gatosay sa Panahon sa Kalamdagan.[6] Ang Rebolusyong Pranses, nga nailhan tungod sa kusganong ateyismo niini, nakakita sa unang politikanhong kalihokan sa kasaysayan nga nagsuportar sa gahom sa tawhanong pangatarongan.[7] Niadtong 1967, ang Albania mao ang unang nasod nga nag-ingon nga opisyal kini nga wala'y relihiyon tungod sa palisiya niini sa Marxismo.[8]

Aduna'y daghang mga hinungdan ngano nga ang ubang mga tawo dili motuo sa mga bathala. Mahimong ibase kini sa pilosopiya, kasaysayan, o mga isyu sa katilingban. Ang pipila ka kasagarang mga argumento alang sa ateyismo naglakip sa kakulang sa pamatuod sa paglungtad sa mga bathala, ang problema sa kadautan sa kalibotan, ang panagsumpaki sa lain-laing relihiyosong tinuhoan, ang pagsalikway sa mga ideya nga dili mapamatud-an, ug ang argumento nga ang dili pagtuo kay balido nga pagpili. Ang mga dili magtutuo nag-ingon nga ang dili pagtuo sa mga diyos usa ka yano nga paagi sa paghunahuna kaysa sa pagsalig kanila. Giingon usab nila nga ang katawhan natawo nga wala’y pagtuo sa mga diyos, mao nga ang mga tawo nga nagtuo sa mga diyos na ang magpasabot kon ngano nga sila mituo.[9] Ang ubang mga ateyista nagsunod sa pipila ka mga ideya o mga paagi sa pagkinabuhi (sama sa, pagkamakatawhanong sekularismo),[10] apan dili tanang mga ateyista.[11]

Lisod mahibal-an kon pila ang mga ateyista tungod kay ang lain-laing mga tawo aduna'y lain-laing mga alinghuna bahin sa kung unsa ang kahulugan sa pagka-ateyista. Ang ubang mga eksperto naghunahuna nga mas diyutay na ang mga ateyista karon kay sa kaniadto tungod kay sa mga nasod diin dili daghan ang nagtuo sa Diyos, wala'y daghang bata nga nahimugso. Sa ubang mga nasod diin mas daghang tawo ang nagtuo sa Diyos, mas daghan ang mga bata nga nahimugso.[12][13][14]

Mga pakisayran usba

  1. ↑
    • Nielsen, Kai (2009). "Atheism". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2009-08-23.
    • Edwards, Paul (1967). "Atheism". The Encyclopedia of Philosophy. Vol. 1. Collier-MacMillan. p. 175.
  2. ↑ Rowe, William L. (1998). "Atheism". In Edward Craig (ed.). Routledge Encyclopedia of Philosophy.
  3. ↑ Oxford English Dictionary (2nd ed.). 1989. Belief in a deity, or deities, as opposed to atheism
  4. ↑ "Merriam-Webster Online Dictionary". Archived from the original on Mayo 14, 2011. Retrieved Abril 9, 2011. belief in the existence of a god or gods
  5. ↑ Smart, J.J.C. (Marso 9, 2004). Zalta, Edward N. (ed.). "Atheism and Agnosticism". The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2013 Edition). Archived from the original on Disyembre 2, 2013. Retrieved Abril 26, 2015.
  6. ↑ Wootton, David (1992). "1. New Histories of Atheism". In Hunter, Michael; Wootton, David (eds.). Atheism from the Reformation to the Enlightenment. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-822736-6.
  7. ↑ Hancock, Ralph (1996). The Legacy of the French Revolution. Lanham, Massachusetts: Rowman and Littlefield Publishers. p. 22. ISBN 978-0-8476-7842-6. Archived from the original on Septiyembre 30, 2015. Retrieved Mayo 30, 2015. Extract of page 22 Archived 2015-09-29 at the Wayback Machine
  8. ↑ Wuthnow, Robert (1998). The Encyclopedia of Politics and Religion (vol. 2). p. 60. ISBN 0-415-187-400.
  9. ↑ Stenger 2007, pp. 17–18, citing Parsons, Keith M. (1989). God and the Burden of Proof: Plantinga, Swinburne, and the Analytical Defense of Theism. Amherst, New York: Prometheus Books. ISBN 978-0-87975-551-5.
  10. ↑ Fales, Evan. Naturalism and Physicalism, in Martin 2006, pp. 122–131.
  11. ↑ Baggini 2003, pp. 3–4.
  12. ↑ Shall the Religious Inherit the Earth?: Demography and Politics in the Twenty-First Century by Eric Kaufmann, Belfer Center, Harvard University/Birkbeck College, University of London
  13. ↑ Zuckerman, Phil (2006). "3 - Atheism: Contemporary Numbers and Patterns". In Martin, Michael (ed.). The Cambridge Companion to Atheism. pp. 47–66. doi:10.1017/CCOL0521842700.004. ISBN 9781139001182.
  14. ↑ London: A Rising Island of Religion in a Secular Sea by Eric Kaufmann, Huffington Post, Pebrero 20, 2013

Tan-awa usab usba

 

Kinìng maong artikulo mao usa ka Saha. Makatábang ka sa Wikipedya pinaági sa pag-uswág ug pag-punô niini.

Gikuha gikan sa "https://ceb.wikipedia.org/w/index.php?title=Ateyismo&oldid=34917833"