|
}}
Ang '''Italya''' (Initalyano: ''Italia'', opisyal: Republikang Italyano; Initalyano: ''Repubblica Italiana''), mao ang nasod nga nahimutang sa Habagatang [[Uropa]]. Ang iyang gingsakpanGinsakopan maoniya ang balyekawalogan sa [[Sapang Po|Suba sa Po]], ang Peninsulangdaklawis Italyanosa Italya ug ang duhangduha kinadak-angsa dagkong isla sa [[Dagat Mediteranyo]], ang [[Sicilia]] ug ang [[Sardinia]]. Ang mga Italyano mosangpit usab sa nasod nga ''lo Stivale'' ("ang BotasBota", tungod sa iyang daw-botasbota nga itsuraitśura), ''il Bel Paese'' ("ang Maanyag nga Nasod") o ''la Penisola'' ("ang PeninsulaDaklawis"). Ang Italya giutlanan sa amihanan sa mga nasod sa [[Pransiya]], [[Suisa|Nasod nga Swiss]], [[Austriya]] ug [[Slovenia]]. Ang mga independentengnagkinaugalingnong estado sa [[San Marino]] ug [[Dakbayan sanga Vaticano]] mga ''enclave'' sa teritoryong ItalyanoItalyanhon, samtang ang Campione d'Italia usa ka ''exclave'' sa Italya nga napalibotan sa SuisaYuta sa mga Swiss.
Ang Italya puloy-anan sa mga kulturang UropeoUropeyo sama sa mga EtruscanoEtruskanhon, Griyego, ug RomanoRomanhon. Ang iyang kapitalulohan ngaang [[Roma]] ang mipasiuna sa pundasyon sa sosyedadpangatlingban nga Kasadpanon, ug usa ka importanteng makasaysayanmakasaysayanon nga dakbayang global, ilabi na nga kinimao angniy sentro sa karaang [[Imperyong Romano|Imperyong Romanhon]] ug sa [[Simbahang Katoliko]]. Ang uban pang mga dakbayan nga ilado mao ang [[Venecia]], [[Milano]] ug [[Naples|Neapoli]]. Labaw paKapin sa 3,000 ka tuig nga natilawan sa mga ItalyanoItalyanhon ang mga migrasyonpagdayo ug pagsakop sa mga tribong HermanikoAlemanhon, KeltikoKeltikhon, FrankoFrankohanon, Lombard, Griyegong BizantinoBizantinhon, Saracen ug NormanNormahanon sa panahon sanga [[Tunga-tungang Edad|Medyibal]]; gisundan sa ''[[Renaissance]]'', kung kanus-a nahitabo ang mga GerangGubat nga ItalyanoItalyanhon ug ang mga [[dakbayang-estado]] niini nailhan sa mga kulturalkulturanhon ug siyentipiko nga kontribusyon.
Paghuman sa Renaissance, nabahinnabahinbahin ang Italya sa lainnagkalain-laing mga independentengnagkinaugalingnong estado ug pirmipermeng nasakopgisakop sa mga langyaw niadtong wala pa mahiusa ang Italya. Ang pagkahiusa sa Italya mipahimo ug mipahimsog niini bilangisip usa ka independentengnagkinaugalingon nga nasod-estado (sa tuig 1861). Gubot pirmiperme sa panahon sa monarkiyangmonarkiya Italyanosa Italya ug sa duha ka geranggyerang tibuok-kalibotanhon, nabalik lang ang kalinaw ug prosperidadkalamboan sa pagmugna sa Republikang Italyano niadtong Hunyo, 1946.
Sa karon, ang Italya usa ka nasod nga nadebelopasensado. Kini ang ika-7 nga taas og GDP ug ika-17 nga taas sa ''Human Development Index'' (Barahan sa Kaugmad sa Tawo). Miyembro kini sa G8 ug usa sa orihinal nga miyembro sa [[Unyon sa Uropa|Paghiusang Uropenhon]]. Sugod sa Enero 1, 2007, usa ang Italya sa milangkob isip di-permanenteng miyembro sa Konsehong Pangseguridad sa [[Hiniusang mga Nasod|HN]] ang Italya. Ang mga residentelungsoranon sa Italya Italyanogitawag angog tawagItalyano ug ang pinulongan nila [[Initalyano]](''Italiani'', o sa pangbabalak ''Italici'').
Adunay mga 104,000 ka [[Pilipino|Pilipinhon]] nga nanrabahonanarbaho oug namuyonanimuyo sa Italya.
== Administratiba nga pagbahin-bahin ==
|
