Mga pinulongan sa Pilipinas : Kalainan tali sa mga rebisyon

Content deleted Content added
mNo edit summary
Linya 49:
 
=== Pagsinabtanay ===
Kadaghanan sa mga mamulongay sa mga pinulongan sa Pilipinas ang dili magkasinabtanay. Kasagaran sa mga giilang dayalekto lang kay lahi gayod diay nga mga pinulongan ug usahay ang mga giilang mga pinulongan, mga dayalekto ra diay sa usa pinulongan. Sayop nga gitawag og mga dayalekto ang mga pinulongan sa Pilipinas tungod sa mga sayop nga pulong ga gipanggamit sa mga kasulatan niadtong panahong Amerikanhon pagka-1898 hangtod sa 1946.<ref>Gonzalez, Andrew (1998). [https://web.archive.org/web/20070616101625/http://www.multilingual-matters.net/jmmd/019/0487/jmmd0190487.pdf "The Language Planning Situation in the Philippines"] (PDF). ''Journal of Multilingual and Multicultural Development''. '''19''' (5, 6): 487–525. doi:[[doi:10.1080/01434639808666365|10.1080/01434639808666365]]. Archived from [http://www.multilingual-matters.net/jmmd/019/0487/jmmd0190487.pdf the original] (PDF) on June 16, 2007. Retrieved March 24, 2007.</ref> Bisan pa man og maingon nga aduna gayoy gatosan ka mga dayalekto sa Pilipinas, sa ilang pagkahadaiya, dili moubos sa 120 ka buok ang maingon gayong mga pinulongan, ug kadaghanan pa aning mga pinulongana na labing halahi sa ilang mga silingang pinulongan kung itandi sa pagkahalahi sa pipila ka mga inila na gayong mga pinulongang Europeo sama sa Pinranses kung itandi sa Inespanyol.
Kadaghanan sa mga mamulongay sa mga pinulongan sa Pilipinas ang dili magkasinabtanay. Kasagaran sa mga giilang dayalekto lang kay lahi gayod diay nga mga pinulongan ug usahay ang mga giilang mga pinulongan, mga dayalekto ra diay sa usa pinulongan.
 
Makita ang kalahian sa mga nagkadaiyang mga pinulongan sa Pilipinas pinaagi sa mga paghubad sa giingong nasudnong kasultian sa Pilipinas.<ref>[http://iloko.tripod.com/philproverb.html The Philippine National Proverb]<sup>[[:en:Wikipedia:Reliable_sources|[''<nowiki>Sinanghirang Kaduha-duhaan?]</nowiki>'']]</sup></ref>
{| class="wikitable"
!Pinulongan
!Hinubad
|-
! colspan="2" |'''Sa mga Langyawng Pinulongan sa Pilipinas'''
|-
![[Iningles]]
|If they do not (know how to) look back at their past (where they came from), they will not reach their destination. (Those who forget their roots will not grasp their future)
|-
![[Kinatsila|Inespanyol (Kinatsila)]]
|El que no sabe mirar atrás, de donde viene, nunca llegará a su destino.
|-
!Hinokkien Pilipinhon (Lán-nâng-ōe)
|Hí-gê lâng é bô khòaⁿ kāi-kī ê kiâⁿ lō͘ [許個儂彼無看家己的行路], é bô tang kàu lō͘. [彼無當到路]
|-
!Minalay (Binahasang Malaysianhon ug Indonesianhon)
|Orang yang melupakan asal-usulnya tak mungkin mencapai tujuannya.
|-
! colspan="2" |Sa mga Lumadnong Pinulongan sa Pilipinas
|-
!Inaklanon
|Ro uwa' gatan-aw sa anang ginhalinan hay indi makaabut sa anang ginapaeangpan.
|-
!Inasi (''Bantoanon'')
|Kag tawong waya giruromroma it ida ginghalinan, indi makaabot sa ida apagtuan.
|-
!Binolinao
|Si'ya a kai tanda' nin lumingap sa pangibwatan na, kai ya mirate' sa keen na.
|-
!Binontoc (''Ifuntok'')
|Nan Adi mang ustsong sinan narpuwan na, adi untsan isnan umayan na.
|-
!Binotolan
|Hay ahe nin nanlek ha pinag-ibatan, ay ahe makarateng ha lalakwen.
|-
!Binutuanon
|Kadtong dili kahibalo molingi sa iyang gigikanan, dili makaabot sa iyang adtu-an.
|-
!Minirayang Kasadpang Binikol (''Ligao'')
|Kan idi tatao magkiling sa inalian, idi makaabot sa papaidtuhan
|-
!Binuhinong Binikol (''Buhi'')
|Yu di nikiling sa pinagalinan, di makaantos sa pupuntahan.
|-
!Tinunga-tungang Binikol (''Canaman'')
|An dai tataong magsalingoy sa saiyang ginikanan, dai makakaabot sa padudumanan.
|-
!Ginubatnong Binikol (''Gubat'')
|An diri maaram mag-imud sa pinaghalian, diri makaabot sa pakakadtu-an.
|-
!Minirayang Kasidlakang Binikol (''Daraga'')
|Su indi tataw makarumdom nung ginitan, indi makaabot sa adunan.
|-
!Miniraya Kasadpang Binikol (''Oas'')
|Kan na taw na idi tataw mag linguy sa sanyang inalian, idi man maka abot sa sanyang paidtunan.
|-
!Rininconadang Biinkol (''Iriga'')
|A dirî tattaoŋ maglīlî sa pinaŋgalinan, dirî makaaābot sa pig-iyānan.
|-
!Kinapisnon
|Ang indi kabalo magbalikid sa iya ginhalinan, indi makalab-ot sa iya palakadtuan.
|-
!Binisayang Binol-anon
|Sija nga dî kahibáwng molíngì sa íjang gigikánan, dî gajod makaabot sa íjang padulngan.
|-
!Binisayang Sinugboanon
|Ang dî kahibáw molíngis' íyang gigikánan, dî gyod makaabots' íyang padulngan
|-
!Binisaya (Batakang Daiya)
|Ang dílì kahibalo molíngì sa iyáhang gigikánan, dílì gayod makaabot sa iyáhang padulngan.
|-
!Tsinabakanong Kabitenhon
|Quien no ta bira cara na su origen no de incarsa na su destinación.
|-
!Tsinabanakong Ternatenhon
|Ay nung sabi mira i donde ya bini no di llega na destinación.
|-
!Tsinabakanong Sambwangganhon
|El Quien no sabe vira el cara na su origen, nunca llega na su destinación.
|-
!Kinuyonon
|Ang ara agabalikid sa anang ing-alinan, indi enged maka-abot sa anang papakonan.
|-
!Inibanag
|I tolay nga ari mallipay ta naggafuananna, ari makadde ta angayanna.
|-
!Inilokano
|Ti tao nga saan na ammo tumaliaw iti naggapuanna ket saan nga makadanon iti papananna.
|-
!Initawis
|Ya tolay nga mari mallipay tsa naggafuananna, mari makakandet tsa angayanna.
|-
!Hiniligaynon (''Inilonggo'')
|Ang indi kabalo magbalikid sang iya nga ginhalinan, indi makaabot sa iya nga pakadtuan.
|-
!Jinama Mapun
|Soysoy niya' pandoy ngantele' patulakan ne, niya' ta'abut katakkahan ne.
|-
!Pinampangga
|Ing e byasang malikid king kayang penibatan, e ya miras king kayang pupuntalan.
|-
!Kinabalian
|An tawo nga dili kabayu mulingi sa ija gingkanan, dili makaabot sa ija pasingdan/paduyungan.
|-
!Kinaray-a
|Ang indi kamaan magbalikid sa ana ginhalinan, indi makaabot sa ana paaragtunan.
|-
!Minanobo (''Obo'')
|Iddos minuvu no konnod kotuig nod loingoy to id pomonan din,
konna mandad od poko-uma riyon tod undiyonnan din.
|-
!Minaranao
|So tao a di matao domingil ko poonan iyan na di niyan kakowa so singanin iyan.
|-
!Minasbateño
|An dili maaram maglingi sa ginhalian, kay dili makaabot sa kakadtuhan.
|-
!Pinangasinan
|Say toon agga onlingao ed pinanlapuan to, agga makasabi'd laen to.
|-
!Kinatandwanesnong Amihanang Binikol
|Ang mai batid magkiling sa hinarian, mai makaabot sa pupuntahan.
|-
!Rinomblon (''Ini'')
|Ang tawo nga bukon tigo mag lingig sa iya guinghalinan hay indi makasampot sa iya ning pagakadtoan.
|-
!Sinambali
|Hay kay tanda mamanomtom ha pinangibatan, kay immabot sa kakaon.
|-
!Sinangil
|Tao mata taya mabiling su pubuakengnge taya dumanta su kadam tangi.
|-
!Sinama
|Ya Aa ga-i tau pa beleng ni awwal na, ga-i du sab makasong ni maksud na.
|-
!Sinurigaonon (Jaun-Jaun)
|Adton dili mahibayo molingi sa ija ing-gikanan, dili gajod makaabot sa ija pasingdan.
|-
!Sinorsogon
|An diri mag-imud sa pinaghalian diri makaabot sa kakadtuan.
|-
!Tinagalog (Tayabas)
|''Ang hindi maalam lumingon sa pinaroonan ay hindi makakarating sa paroroonan.''
|-
!Tinagalog (Manila kun Filipino)
|''Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa paroroonan.''
|-
!Tinausug
|In di' maingat lumingi' pa bakas liyabayan niya, di' makasampay pa kadtuun niya.
|-
!Winaray (''Leyte'')
|An diri maaram lumingi ha tinikangan, diri maulpot ha kakadtoan.
|-
!Winaray (''Northern Samar'')
|An diri maaram lumingi sa tinikangan, diri maulpot sa kakadtoan.
|-
!Yinakan
|Mang gey matau mamayam si bakas palaihan nen, gey tekka si papilihan nen.
|}
 
=== Mga Daiyang-Pinulongan ===