Kapital : Kalainan tali sa mga rebisyon

Content deleted Content added
No edit summary
Mga tag: Giusab ginamit ang visual editor Giusab ginamit ang mobile Pag-usab ginamit ang mobile
No edit summary
Mga tag: Giusab ginamit ang visual editor Giusab ginamit ang mobile Pag-usab ginamit ang mobile
Linya 1:
{{Ubanggamit}}
Sa politika, ang '''kaulohan''' (usab gitawag nga '''kaptial''') mao ang sentro sa kagamhanan sa usa ka [[nasod]]. Kini pirmi mao ang [[dakbayan]] nga anaa nahimutang ang mga opisinabuhatan ug mga lugardapit sa gobyernokagamhanan nga gi-''fix'' sa balaod.
 
Sa mga estadongbansang unitaryo, "sentrong administratibo" o uban pang termino ang kasagarang gigamit alang sa mga kapital sa subnasyonal nga dibisyon. Sa [[Pilipinas]], kapitalkaulohan ang gigamit alang sa sentro nga dakbayan sa [[lalawigan]] kung asa nahimutang ang kapitolyo, ug sentrong rehiyonalbungtoanon (''regional center'') o sentro sa gobyernokagamhanan (''government center'') sa mga [[rehiyon|bungto]].
Ang pulong capital gikan sa Linatin nga ''caput'' nga ang gipasabot "ulo" ug ang kaparehong termino nga [[kapitolyo]] mireper sa nangunang bilding sa panggobyerno.
 
Sa kasaysayan, ang mga nag-unang sentro sa ekonomiya sa estadobansa okun rehiyonbungto pirmipunay mao ang pokus sa kagamhanang politikallugaynon, ug kini nahimong kapital pinaagi sa panakop o amalgamasyon. Kini ang kaso sa [[London]] ug [[Madrid]]. Ang kapital nga nanguna sab sa aktibidades sa ekonomiya, kultura, o intelektwal usahay gireper nga ''primate city'' sa Iningles. Kini ang kaso sa [[Manila]] ug [[Paris]], ug [[Dakbayan sa Sugbo]] ug [[Atlanta]] sa ilang probinsyalalawigan okun estadobansa.
Sa mga estadong unitaryo, "sentrong administratibo" o uban pang termino ang kasagarang gigamit alang sa mga kapital sa subnasyonal nga dibisyon. Sa [[Pilipinas]], kapital ang gigamit alang sa sentro nga dakbayan sa [[lalawigan]] kung asa nahimutang ang kapitolyo, ug sentrong rehiyonal (''regional center'') o sentro sa gobyerno (''government center'') sa mga [[rehiyon]].
 
Ang mga kapital usahay ipundaritukod ug ibalhin layo sa mga dagkong dakbayan paraaron ma-''discourage'' ang paglambo sa maong dakong dakbayan. Ang [[Washington, D.C.]] gipundargitukod sa tunga-tungang bahin sa EastSidlakang CoastKabaybayon sa US, ug ang [[Brasília]] gibutang sa interyor sa [[Brazil]] tungod kay ang daang kapitalkauloham1, [[Rio de Janeiro]], ug ang habagatang-sidlakang Brazil, sobra na ang populasyon.
Sa kasaysayan, ang mga nag-unang sentro sa ekonomiya sa estado o rehiyon pirmi mao ang pokus sa kagamhanang politikal, ug kini nahimong kapital pinaagi sa panakop o amalgamasyon. Kini ang kaso sa [[London]] ug [[Madrid]]. Ang kapital nga nanguna sab sa aktibidades sa ekonomiya, kultura, o intelektwal usahay gireper nga ''primate city'' sa Iningles. Kini ang kaso sa [[Manila]] ug [[Paris]], ug [[Dakbayan sa Sugbo]] ug [[Atlanta]] sa ilang probinsya o estado.
 
Ang pag-''converge'' sa mga gahom nga politikallugaynon ug ekonomikal o kultural dili unibersal. Ang mga tradisyonal nga kapitalkaulohan puydengmamahimong malabawan sa mga karibal nga dakbayan sama sa [[Nanjing]] sa [[Tsina]] nga nalupig sa [[Shanghai]] ug ang [[La Trinidad]] sa [[Benguet]] nga nalupig sa tapad niining [[Dakbayan sa Baguio]]. Ang ''decline'' sa dinastiya o kultura puydehayan sab rasonnga katarongan sa pagkawala sa iyang kapital nga dakbayan, sama sa nahitabo sa [[Babylon]].
Ang mga kapital usahay ipundar ug ibalhin layo sa mga dagkong dakbayan para ma-''discourage'' ang paglambo sa maong dakong dakbayan. Ang [[Washington, D.C.]] gipundar sa tunga-tungang bahin sa East Coast sa US, ug ang [[Brasília]] gibutang sa interyor sa [[Brazil]] tungod kay ang daang kapital, [[Rio de Janeiro]], ug ang habagatang-sidlakang Brazil, sobra na ang populasyon.
 
Ang pag-''converge'' sa mga gahom nga politikal ug ekonomikal o kultural dili unibersal. Ang mga tradisyonal nga kapital puydeng malabawan sa mga karibal nga dakbayan sama sa [[Nanjing]] sa [[Tsina]] nga nalupig sa [[Shanghai]] ug ang [[La Trinidad]] sa [[Benguet]] nga nalupig sa tapad niining [[Dakbayan sa Baguio]]. Ang ''decline'' sa dinastiya o kultura puyde sab rason sa pagkawala sa iyang kapital nga dakbayan, sama sa nahitabo sa [[Babylon]].
 
[[Kategoriya:Mga kapital| ]]