Mindanao : Kalainan tali sa mga rebisyon
Content deleted Content added
m robot Gidugang: el:Μιντανάο |
napili |
||
Linya 1:
{{Napiling artikulo}}
[[Image:Ph luzviminda.png|thumb|Mapa sa [[Pilipinas]] nga nagapakita sa mga pundok sa pulo nga [[Luzon]], [[Kabisay-an]], ug Mindanao]]
Ang '''Mindanao''' mao ang ikaduhang kinadak-ang [[pulo]] sa [[Pilipinas]]. Usa kini sa tulo ka mga pundok sa mga pulo sa nasod; ang laing duha mao ang [[Luzon]] ug ang [[Kabisay-an]]. Ang rehiyon unang naabot sa mga Kastila sa ulahing bahin sa ika-16 nga siglo ngadto sa sayong bahin sa ika-17 nga siglo. Ang mga [[prayle]] unang misabwag sa Katolisismo sa maong pulo sa tuig [[1622]].
Karong mga adlawa ang rehiyon pinuy-anan sa mga [[Muslim]] sa maong nasod. Ang uban pang pundok sa mga tawo nga nanimuyo sa Mindanao mao ang mga etnikong pundok sama sa mga [[Maranao]] ug [[Tausug]] ug ang pundok sa tribung kolektibong gitawag [[Lumad]]. Dili ang tibuok Mindanao ang nasakop sa mga Muslim. Gani, ang amihanang Mindanao, labi na ang katawhan sa [[Butuan]], mga [[animistiko]] sa wala pa sila mobalhin sa Kristiyanismo.
Line 11 ⟶ 12:
Usa ka [[pulo]] sa habagatang bahin sa nasod, ang Mindanao may gidak-ong 94,630 kilometro kuwadro (mas gamay sa Luzon sa mga 10,000 km²). Ang pulo may daghang bungtod, ug maoy nahimutangan sa [[Bukid Apo]], ang kinahabogang bukid sa nasod. Sa kasadpan sa Mindanao makita ang [[Dagat sa Sulu]], sa sidlakan ang [[Dagat sa Pilipinas]], ug sa habagatan ang [[Dagat Celebes]].
Ang pundok sa mga pulo nga gitawag Mindanao naglakip sa pulo sa Mindanao mismo ug sa [[Arkipelago sa Sulu]] sa habagatang-kasadpan. Ang pundok sa mga pulo gibahin ngadto sa unom ka mga [[rehiyon]]<ref>[http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/listreg.asp List of Regions in the Philippines]</ref> ug 25 ka mga [[lalawigan]].
==Ang pundok sa mga pulo nga gitawag Mindanao==
Line 38 ⟶ 35:
Ang '''[[SOCCSKSARGEN]] (Rehiyon XII)''', kanhiay ''Tunga-tungang Mindanao'', nahimutang sa tunga-tungang-habagatang bahin sa pulo sa Mindanao. Kini gitibuok sa mga lalawigan sa [[Cotabato (lalawigan)|Cotabato]], [[Sarangani]], [[Habagatang Cotabato]] (kanhi sakop sa Rehiyon XI), ug [[Sultan Kudarat]], lakip na usab ang [[Dakbayan sa Cotabato]]. Ang mga ngalan sa mga lalawigan lakip na ang sa [[Dakbayan sa General Santos]] ang gigikanan sa ngalan sa rehiyon. Ang Dakbayan sa Cotabato diin nahisulod sa teritoryo sa lalawigan sa [[Maguindanao]] (apan dili sakop niini) mao ang kanhi administratibong sentro sa rehiyon. Ang [[Dakbayan sa Koronadal]], sa Habagatang Cotabato, mao ang bag-ong administratibong sentro sa rehiyon.
Ang '''[[Caraga]] (Rehiyon XII)''' nahimutang sa amihanang-kasadpang bahin sa Mindanao. Ang iyang mga lalawagin mao kining mosunod: [[Agusan del Norte]], [[Agusan del Sur]], [[Surigao del Norte]], ug [[Surigao del Sur]]. Ang kapital mao ang [[Dakbayan sa Butuan]] sa Agusan del Norte. Ang rehiyon naglakip usab sa mga kasikbit nga pulo sa Surigao del Norte, sama sa [[Dinagat]], [[Siargao]], ug [[Bucas Grande]].
Ang '''[[Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao]] (ARMM)''' usa ka piniling rehiyon nga nagalakip sa mga teritoryo nga may daghang mga [[Muslim]]. Ang ARMM may iyang kaugalingong kagamhanan, dili sama a ubang rehiyon sa nasod nga administratibo lamang. Kini gitibuok sa halos tibuok [[Arkipelago sa Sulu]] (ang [[Dakbayan sa Isabela]] sa [[Basilan]] sakop sa [[Peninsula sa Zamboanga]]). Ang mga lalawigan nga nahimutang sa Arkipelago sa Sulu mao ang [[Basilan]], [[Sulu]], ug [[Tawi-Tawi]]. Ang Basilan ug Tawi-Tawi mao usab ang ngalan sa kinadak-ang pulo ning maong mga lalawigan, samtang ang sentro sa lalawigan sa Sulu mao ang pulo sa [[Jolo]]. Ang mga lalawigan nga nahimutang sa pulo sa Mindanao mao ang [[Lanao del Sur]] ug [[Maguindanao]]. Ang [[Dakbayan sa Cotabato]] (nga mismo dili sakop sa ARMM) mao ang administratibong sentro sa rehiyon.
==Tan-awa usab==
*[[
*[[
==Mga sumpay sa gawas==
*[http://www.mindanews.com/ Balita]
*[http://www.amirbutler.com/archives/2002/11/11/22 Amir Butler: The Moro Struggle for Independence]
*[http://www.taboan.net/ Taboan Mindanao]
{{Mindanao lateral}}▼
==Reperensya==
{{reflist}}
▲{{Mindanao lateral}}
{{Ganghaan}}
[[Category:Mga subdibisyon sa Pilipinas]]
[[Category:Mindanao]]
[[af:Mindanao]]
| |||