Sinugboanon : Kalainan tali sa mga rebisyon

 

{{pinulongan|ngalan=Sinugboanon|uban nga ngalan=Cebuano

|familycolor=pink

|mga estado=[[Pilipinas]]

Ikaduhang pinulongan: 10 milyon (est.)|rank=62

     '''Cebuano'''

|nasod=rehiyonal nga pinulongan sa [[Pilipinas]]

Ang '''Binisayang Sinugboanon''' kun '''Cebuano''' o '''Sebwano''' usa sa mga Binisayang pinulongan sa [[Pilipinas]]. Gisulti kini sa [[Tunga-tungang Kabisay-an]] ug sa amihanan ug kasadpang [[Mindanao]]. Mga 20,000,000 ka tawo (sumala sa [[Ethnologue]]) ang lumad nga tigsulti niini.

 

Ang Binisayang Sinugboanon anaay napulo'g pito ka patingog: p, t, k, ʔ ([[pinapiit nga pahunong]]), b, d, g, m, n, ng, s, h, w, l, r, y, ug j (gisulat usab nga gy kn dy). Ang mga katingog nga '''u''' ug '''o'' mga alopono, nga ang '''u''' kanunay nga gigamit sa sinugdan sa silabiko, ug ang '''o''' kanunay kon sa awitan. Apan naay mga dili lakip niini ingon sa kamatuoran ug hangtúd. Ang '''e''' orihinal nga sa pipila lamang ka mga pulong sama sa "babaye", "dayeg", "gane", ug "pangadye" ug sa mga awitan silabiko sa '''e''' ang alopono sa '''i''' sa kataposang silabiko. Sa pag-abot sa [[Kinatsila]] daghan pang mga pulong ang napuno. Ang pagkabundak usa usab ka tiglahi sa mga pulong, mao nga ang dápit lahi sa dapít. Ang mga patingog nga [d] ug [r] mga alopono kaniadto apan dili magkapuli, sama sa kabungtoran [gikan sa bungtod] nga mao ang tukma ug dili *kabungtodan ug tagadiha [gikan sa diha] ug dili *tagariha.

 

Ang Sugboanon gitabi nga lunlon sa mga nagpuyo sa [[Sugbo]], [[Bohol]], sidlakang [[Negros]], kasadpang bahin sa [[Leyte]] ug [[Biliran]], ikatulong tunga sa [[Masbate]] ug sa kinatibuk-an sa [[Mindanao]]. Gitabi usab kini sa ubang mga lungsod sa [[Samar]], ug sa [[Metro Manila]]. Hangtod sa tuig [[1975]], ang Sugboanon milabaw sa [[Tinagalog]] sa gidaghanon sa mga manggagamit, apan ang Sugboanon gihapon ang labing daghan og lumad nga manggagamit. Ang mga pagpamalhin sa Sugbo, Bohol ug Negros Oriental ngadto sa Mindanao ug bali-bali nakapadaghan sa Sugboanon nga mga manabiay sa Pilipinas. Ang ubang sinultian sa Sugboanon naghatag og lain-laing ngalan sa ilang pinulongan. Ang mga nagpuyo sa Bohol motawag niini og '''Bol-anon''' samtang ang mga Sugboanon ang pinulongan sa dapit sa Leyte motawag niini usahay og '''Kana'''. Kadaghanan sa ubang dapit motawag niining pinulongan isip '''Binisaya''' lang.

 

Gitabi usab kini sa mga Waray sa Leyte ug Samar, [[Porohanon]] sa [[Poro]], mga [[Ilonggo]] sa [[Negros Oriental]], [[Eskaya]] sa [[Bohol]], ug sa mga lumad (sama sa mga [[Ata]], [[Bagobo]], [[Butuanon]], Maranao ug [[Tausug]]) ug mga mibalhin nga mga Pilipinhong hungpong lumadnon (sama sa Ilokano ug Ilonggo), tagagawas nga mga lumadnong hugpong (sama sa Katsila-Pilipino, Intsek-Pilipino, Hapon-Pilipino, ug mga Koreyano-Pilipino, ug ubang mga tawo sa Mindanao isip ikaduhang pinulongan.

 

Ang mga pulingalan mausab ang awitan sa persona, numero, ug kaso.

<!--

!&nbsp;

!Absolutibo

!Obliko

|-

|}

 

 

 

*(*)kiri, kari, kani

 

* [[Akademiya sa Dilang Bisaya]]

* [[Karaang pulong Sinugboanon]]

* [[:en:Cebuano grammar|Gramatika sa Sinugbuanon]]

 

*[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ceb Ang report sa Ethnologue bahin sa Sinugboanon]

*[http://standardbisaya.blogspot.com/ Estandardisasyon sa Binisaya]

{{saha}}

 

 

[[bcl:Tataramon na Cebuano]]

[[id:Bahasa Cebuano]]

[[ilo:Pagsasao a Cebuano]]

[[it:Lingua cebuana]]

[[ja:セブアノ語]]