Katitikan sa Pilipinas

Ang katitikan sa Pilipinas nagsugod sa mga sugid ug saysay sa prekolonyal nga Pilipinas ngadto na sa Mehikano (Bag-ong Espanya) ug mga Kinatsilang impluwensiya, apan aduna nay paagi sa pagsulat sa wala pa ang mga Katsila. Sa pagkakaron, ang katitikan padayon nga naglambo ilabi na sa pagkatukod sa Katitikan Literary Journal[1].

Prekolonyal

usba

Baybayin

usba

Ikompara sa ubang mga nasod sa Habagatan Kasadpang Asya, ang Pilipinas pipila lamang ka mga artipaka ang nagpakita og ebidensiya sa pagsulat. Kini gitawag nga baybayin, nga usahay hisaypan isip alibata.

Mga sinulat sa pinulongang Sugboanon

usba

Panahon sa mga Kastila

usba

Tomás Pinpín

usba

Sa sayong bahin sa ika-17 nga siglo, usa ka magpapatik nga Tagalog, si Tomás Pinpín, misulat og usa ka libro nga naggamit sa giromanong baybayin aron tudloan ang mga Tagalog unsaon pagkat-on og Kinatsila. Ang iyang libro, nga gipatik sa pamantalaan sa mga Dominikano diin siya nagtrabaho, migula sa 1610, samang tuig sa arte la lengua tagala ni Blanca. Lahi sa batadila ni Blanca, ang kang Pinpín libro nagtuki sa pinulongan sa usa ka dominanteng katawhan, busa kini makapakita kanato sa mga rason ug katuyoan nganong buot makat-on sa mga Tagalog sa pinulongang Kinatsila. Si Pinpín nagtan-aw sa paghubad sa mga paaging milikay (imbes mobatok) sa mga impluwensiyang Kinatsila.

Panahon sa mga Amerikano

usba

Mga sinulat sa pinulongang Katsila

usba

Adunay kasaysayan sa tulo ka siglo ang katitikan sa Kinatsila sa Pilipinas, kadaghanan gisulat niadtong panahong Amerikano.[2] Sa panahong Kastila, kadaghanan sa mga gisulat sa Kinatsila maoy mga nasyonalistang teksto, kay ang mga Katolikong teksto gisulat sa mga lumad nga pinulongan.

Ang mga nasodnong nobela sa Pilipinas, Noli Me Tangere ug El filibusterismo, gisulat sa Kinatsila. And Nasodnong Awit sa Pilipinas usab orihinal nga gisulat sa Kinatsila.

Mga sinulat sa pinulongang Inggles

usba

Sa katitikang Asyano, ang mga Pilipino milabaw, labi na sa mubong sugilanon. Si Leon Comber, kanhi Britanong magpapatik sa Heinemann Writing in Asia Series ug pamunong maghuhukom sa Asiaweek Short Story Competition miila sa katakos sa mga magsusulat nga Pilipino sa pinulongang Inggles sa pag-ingon: "Many of the best short stories came from the Philippines... because Filipino writers felt at ease using English as a medium of expression. In fact, their country is the third largest English-speaking nation in the world and they take to writing in the language as a form of 'artistic expression' and show just as much zest and natural talent for it as they do for painting, music and the other arts." (introduksiyon sa librong 'Prize Winning Asian Fiction', gipatik sa Times Book International, 1991).

Mga nag-unang sinulat

usba

Mga reperesnya

usba


Galeriya sa hulagway

usba