Pagsulong sa Rusya sa Ukranya, 2022

Niadtong ika-24 sa Pebrero 2022, gisulong sa Rusya ang Ukranya. Mosugod ang kalihokan pagkahuman sa dugay nga krisis sa militar ug ang suporta alang sa Rusya sa Republika sa Katawhan sa Donetsk ug Republika sa Katawhan sa Luhansk sa mga adlaw sa wala pa ang pagsulong. Aduna 'sab pag-uswag sa Armadong Kusog sa Rusya sa Donbas rehiyon sa silangang Ukranya niadtong ika-21 sa Pebrero 2022. Gikondena ang pagsulong (kusganon gisaway) sa daghang mga nasod. Sa Rusya, may daghang batok-gubat ka mga protesta.[1][2]

Mapa sa pagsulong

Pagkapahibalo usba

Sa mga 06:00 ka takna sa Moscow (UTC+3), ang Pamuno-Nasod sa Rusya nga si Vladimir Putin, gipahibalo niya sa usa ka operasyong militar sa sidlakang Ukranya. Paglabay sa pipila ka minuto, nagsugod ang mga pag-atake sa mga dapit sa tibuok nasud, lakip ang kaulohang Kyiv. Gipahayag sa Ukrainian Border Service nga ang mga poste sa utlanan niini uban ang Rusya ug Belarus kay giatake.[3][4]

Pagsulong usba

Pipila ka mga minuto pagkahuman sa pagpahibalo ni Putin, nadungog kuno ang mga pagbuto sa Kyiv, Kharkiv, Odessa ug sa Donbas.[5] Ang mga opisyal sa Ukranya miingon nga ang Rusya mitugpa sa mga katigoman sa Odessa ug Mariupol ug naglunsad og barko ug mga balistikong igsusupot ngadto sa mga tugpahanan, punoang buhatan sa militar, ug ang mga depot sa militar sa Kyiv, Kharkiv, ug Dnipro.[6][7] Mao kini ang kinadak-ang pag-atake sa usa ka nasod batok sa lain sa Uropa sukad sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan.[8]

Si Pamuno Volodymyr Zelensky miingon nga aduna'y martial law sa Ukranya.[9] Ug sa ulahi iyang gimandoan ang Ukrainian Army nga pamatyon ang daghang Rushong mga mananakop kutob sa mahimo.[10]

Pebrero usba

Pipila ka gutlo human sa pagsulong niadtong ika-24 sa Pebrero, ang kagamhanan sa Ukranya miingon nga nailog sa Rusya ang Chernobyl ug Pripyat.[11] Sa 22:00 ka taknaâ (UTC+2), nakuha sa mga Rushong tigpugos ang Kapuloang Snake pagkahuman sa usa ka pag-atake sa dagat ug hangin sa pulo.[12] Ang napulog-tulo ka mga guwardiya sa utlanan sa pulo gituohan nga namatay sa pagpamomba human nagdumili sa pag-surrender sa usa ka barkong iggugubat sa Rusya. Gipahibalo ni Pamuno "Zelenskyy" nga ang mga guwardiya sa utlanan igahatagan og Pagkahuman sa Pagkamatay (Posthumously) sa Ulohang Bayani sa Uranya, ang pinakataas nga dungog sa nasod.[13] Bisan pa, nahibal-an sa ulahi nga ang mga guwardiya sa utlanan buhi ug nadakpan sa mga Rushong tigpugos.[14][15]

Niadtong ika-25 sa Pebrero, samtang ang mga tropang Ruso miduol sa Kyiv, gihangyo ni Zelenskyy ang mga mulupuyo sa paghimo'g mga molotov cocktail aron ma-neutralisahin ang kaaway.[16][17] Sa laing bahin, nanawagan si Putin sa militar sa Ukranya nga ipukan ang kagamhanan. Mihatag og 18,000 ka mga pusil ang Ukranya ngadto sa mga mulupuyo sa Kyiv nga kinsa'ng ganahan makig-away.[18] Ang pipila ka mga Rushong tigpugos nakasulod sa amihanang Kyiv, apan wala pa mouswag sa unahan.[19]

Niadtong ika-27 sa Pebrero, gimando ni Pamuno Putin ang mga pwersang nukleyar sa Rusya nga mahimong "espesyal nga pahibalo" tungod sa "agresibong mga pahayag" sa NATO.[20] Nianang adlawa, gipahibalo ni Pamuno Zelenskyy nga ang mga opisyal sa Ukranya ug Rusya miuyon nga magkita, nga wala’y kondisyon.[21] Sa mao gihapong adlaw, usa ka pag-atake sa hangin (airstrike) sa Rusya ang nakapatay og 70 ka mga sundalo gikan sa Ukranya sa base militar sa Okhtyrka.[22]

Marso usba

Niadtong ika-1 sa Marso, ang Belarus miapil sa pagsulong, nga nagsuporta alang sa Rusya samtang ang mga katigoman niini misulod ngadto's Chernihiv sa amihanang Ukranya.[23] Sa samang adlaw, adunay labing menos usa ka pag-atake sa Kyiv; Kauban ang AFP isip usa ka tinubdan, ang medya misulat nga "Russian strike stirs symbolism at Kyiv Holocaust site".[24] Pagkasunod adlaw, giangkon sa Rusya nga nailog ang unang dakong dakbayan, ang pantalan sa Black Sea sa Kherson, samtang nagkakusog ang panagsangka sa daghang bahin sa Ukranya, lakip ang mga sibilyang dapit.[25] Sa mao gihapong adlaw, misugod ang International Criminal Court sa pag-imbestigasyon sa posibleng mga salaod sa gubat nga nabuhat gikan sa Ukranya.[26]

Niadtong ika-3 sa Marso, gipasa sa Ukranya ang usa ka balaod nga nag-ingon nga ang mga nadakpan nga kagamitan sa militar sa Rusya ug mga tangke dili kinahanglang ideklara ug ang buhis dili ipahamtang sa kanila.[27] Pagkasunod adlaw, giatake ug gibombahan sa mga Rushong tigpugos ang nukleyar nga planta dagitab sa Zaporizhzhia. Ang nag-unang reaktor wala maigo ug wala mahitabo. Bisan pa, ang mga kahadlok sa wala pa matapos ang panagbangi misangpot sa pagkunhod sa mga kantidad sa merkado sa lana ug enerhiya.[28] Sa mao gihapong adlaw, ang mga western media lakip ang BBCCNN, ug daghan pang uban mihunong sa ilang pagbalita bahin sa Rusya, pagkahuman sa bag-ong lehislasyon naghulga sa 15 ka tuig nga pagkabilanggo tungod sa pagpakaylap sa “pekeng balita”.[29]

Niadtong ika-5 sa Marso, gipahibalo sa Rusya ang usa ka temporaryong hunong-buto aron tugutan ang mga sibilyan nga mobiya sa mga lungsod sa Mariupol' ug Volnovakha.[30][31] Pagkasunod adlaw, ang Tugpahanang Pangkalibutanon sa Havryshivka giguba gikan sa Rusya, samtang si Pamuno-Nasod Zelenskyy nanawagan alang sa usa ka no-fly zone aron mahunong ang kaugma-ong mga pag-atake sa Ukranya.[32]

Niadtong ika-7 sa Marso, gisalikway sa Ukranya ang usa ka sugyot sa Moscow nga magbukas og mga agianan alang sa mga kagyo pagkahuman giingon sa Rusya nga ang mga kagyo tugutan lamang nga makaabut sa Belarus o Rusya.[33]

Niadtong ika-13 sa Marso, 30 ka mga igsusupot gikam sa Rusya ang miigo sa base militar sa Yavoriv, ginagamit alang sa pagbansay sa NATO ug duol sa utlanan sa Poland, nga 35 kabuok ang namatay ug 134 kabuok ang nasamad.[34]

Niadtong ika-24 sa Marso, gipahibalo sa NATO ang upat ka bag-ong mga panggubatang pundok sa may sumada nga 40,000 ka mga katigoman ang ipadala ngadto sa Bulgaria, Hungary, Romania ug Slovakia, uban na ang sgipauswagang kaandam alang sa potensyal nga kemikal, biolohikal, radiolohiya ug nukleyarang mga hulga.[35][36]

Abril usba

Niadtong ika-3 sa Abril, giakusahan sa Ukranya ang Rusya ug si Putin sa mga salaod sa gubat tungod sa mga pagpamatay sa sibilyan sama sa Bucha massacre.[37][38] Ang Pamuno-Nasod sa Tinipong Bansa nga si Joe Biden nanawagan kang Putin nga husayon tungod sa mga salaod sa gubat.[39][40] Niadtong ika-7 Abril, ang Rusya gipahunong gikan sa Tilingban sa Tinipong Kanusaran alang sa Tawhanong Katungod. (United Nations Council on Human Rights) Nagsunod kini sa usa ka boto nga gisuportahan sa 97 ka mga nasod.[41]

Niadtong ika-8 sa Abril, giatake sa Rusya ang estasyon sa treno sa Kramatorsk gamit ang mga misil, nga nakapatay sa daghang mga sibilyan nga naningkamot sa pagbakwit, lakip ang mga bata.[42][43] Niadtong ika-13 sa Abril, ang Moskva, mao ang kinadak-ang barko sa dagat nga nalunod sukad sa kataposan sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, nalunod human sa pagbuto sa baybayon sa Ukranya.[44]

Ang mga nibalhin usba

Ang Pamuno-Nasod sa Moldova nga si Maia Sandu, miingon nga 4,000 ka Ukranhong mga lungsoranon ang mitabok ngadto sa Moldova sukad sa pagsugod sa pagsulong.[45] Nangandam na ang Poland nga makakita sa daghang mga dangpanan nga mosulod niining nasod.[46] Aron mapasayon ang mga pagtabok sa utlanan, gitangtang sa Poland ang mga lagda sa pagsulod sa batok sa COVID-19.[47] Ang mga Ukranhong dangpanan misugod 'sab sa pagtabok sa Romania. Kasagaran kanila mao'y nakasulod pinaagi sa Siret sa Suceava County.[48] Ang nasod Romania miingon nga ang mga dangpanan dili na kinahanglan nga magkuwarentinas o mosunod sa mga lagda sa batok-COVID.[49]

Mga pakisayran usba

  1. Morin, Rebecca (24 Pebrero 2022). "World leaders condemn Russian invasion of Ukraine; EU promises 'harshest' sanctions – live updates". USA Today. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 24 Pebrero 2022.
  2. "More than 1,700 people detained in widespread Russian protests against Ukraine invasion". CBC News. 24 Pebrero 2022. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 24 Pebrero 2022.
  3. "Russia attacks Ukraine". CNN. 24 Pebrero 2022. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 24 Pebrero 2022.
  4. "Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии". Interfax. 24 February 2022. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 24 Pebrero 2022.
  5. "Putin announces 'special military operation' in Ukraine". POLITICO (in English sa America). 24 Pebrero 2022. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 24 Pebrero 2022.
  6. Osborn, Andrew; Zinets, Natalia (Pebrero 23, 2022). "Russian forces invade Ukraine with strikes on major cities". Reuters. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved Pebrero 23, 2022.
  7. Keith, Collins; Lazaro, Gamio; Scott, Reinhard (23 Pebrero 2022). "Maps: Tracking the Russian Invasion of Ukraine". The New York Times. Archived from the original on 22 Pebrero 2022. Retrieved 23 Pebrero 2022.
  8. "Russian forces launch full-scale invasion of Ukraine". Al Jazeera. Retrieved 28 Pebrero 2022.
  9. "Russia-Ukraine crisis live news: Putin has launched 'full-scale invasion', says Ukrainian foreign minister – latest updates | World news". The Guardian. 2018-07-16. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 2022-02-24.
  10. "Зеленский отдал приказ ВСУ наносить максимальные потери оккупантам". Unian (in Russian). Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 2022-02-24.
  11. "Chernobyl power plant captured by Russian forces -Ukrainian official". Reuters. 24 Pebrero 2022. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 24 Pebrero 2022.
  12. "Острів Зміїний захопили російські окупанти – ДПСУ" [Snake Island was captured by the Russian occupiers – SBGS] (in Ukrainian). Gazeta UA. 24 Pebrero 2022. Archived from the original on 24 Pebrero 2022. Retrieved 24 Pebrero 2022.
  13. "Ukraine-Russia invasion: Ukraine says Russian rockets hit Kyiv overnight". BBC News. Archived from the original on 25 Pebrero 2022. Retrieved 25 Pebrero 2022.
  14. > (Pebrero 28, 2022). "Ukrainian navy confirms Snake Island soldiers alive, taken by Russia". Jerusalem Post. Archived from the original on Marso 7, 2022. Retrieved Marso 8, 2022. {{cite news}}: |author= has numeric name (help)
  15. Shukla, Sebastian; Kolirin, Lianne (Pebrero 28, 2022). "The defiant soldiers of Snake Island are actually 'alive and well,' says Ukraine's navy". CNN. Archived from the original on Marso 7, 2022. Retrieved Marso 8, 2022.
  16. "Putin tells Ukrainian military to overthrow Zelensky – follow live". The Independent (in English). 25 Pebrero 2022. Retrieved 25 Pebrero 2022.
  17. "Ukraine-Russia news live: Troops enter Kyiv as Putin makes offer of Minsk peace talks". Sky News (in English). Retrieved 25 Pebrero 2022.
  18. "Kyiv residents take up arms as Russia advances". BBC News (in Britanikong English). 25 Pebrero 2022. Retrieved 25 Pebrero 2022.
  19. Bengali, Shashank; Bigg, Matthew Mpoke (25 Pebrero 2022). "Live Updates: Kyiv Rocked by Explosions for Second Night". The New York Times (in English sa America). ISSN 0362-4331. Retrieved 26 Pebrero 2022.
  20. "Putin puts Russia's strategic nuclear force on 'special alert'". BBC News (in English sa America). 27 Pebrero 2022. Retrieved 27 Pebrero 2022.
  21. "Ukraine's foreign minister: Ukraine-Russia talks with no preconditions 'already a victory'". The Guardian (in English sa America). 27 Pebrero 2022. Retrieved 27 Pebrero 2022.
  22. "More than 70 Ukrainian soldiers killed in Russian attack on base near Kharkiv". The Guardian. 2022-03-01. Retrieved 2022-03-01.
  23. "Belarus joins Russia's war on Ukraine". Politico (in English sa America). 1 Marso 2022. Retrieved 1 Marso 2022.
  24. https://www.bangkokpost.com/world/2272783/russian-strike-stirs-symbolism-at-kyiv-holocaust-site. Bangkok Post
  25. "Russia aims to erase Ukraine, says Zelenskiy, as bombardment intensifies". The Guardian (in English sa America). 2 Marso 2022. Retrieved 2 Marso 2022.
  26. "War crimes court prosecutor opens Ukraine investigation". Reuters (in English sa America). 3 Marso 2022. Retrieved 3 Marso 2022.
  27. "Декларувати захоплені російські танки та іншу техніку не треба - НАЗК". www.ukrinform.ua (in Ukrainian). Retrieved 2022-03-04.
  28. Reuters (2022-03-04). "Ukrainians put out fire at nuclear complex after Russian attack - officials". Reuters (in English). Retrieved 2022-03-04. {{cite news}}: |last= has generic name (help)
  29. "BBC, CNN and other global news outlets suspend reporting in Russia". The Guardian (in English sa America). 5 Marso 2022. Retrieved 5 Marso 2022.
  30. "Mariupol to evacuate citizens after Russia declares temporary ceasefire". The Guardian (in English sa America). 5 Marso 2022. Retrieved 5 Marso 2022.
  31. "Russia announces temporary ceasefire in two besieged cities". BBC News (in English sa America). 5 Marso 2022. Retrieved 5 Marso 2022.
  32. ""Close The Skies": Ukraine As 8 Russian Rockets Destroy Airport". NDTV (in English sa America). 6 March 2022. Retrieved 6 March 2022.
  33. "Russian bombardment of six cities preventing civilian escape, says Ukraine". The Guardian (in English sa America). 7 Marso 2022. Retrieved 7 Marso 2022.
  34. "Russia widens assault to hit military base near Poland". BBC News. Marso 13, 2022. Retrieved Marso 13, 2022.
  35. "Nato to send 40,000 more troops to Eastern Europe". BBC News. 24 Marso 2022. Retrieved 24 Marso 2022.
  36. "Nato leaders agree to strengthen eastern defences". The Guardian. 24 Marso 2022. Retrieved 24 Marso 2022.
  37. "Russia-Ukraine war latest: Russian actions 'look exactly like war crimes', says Ukraine; explosions seen in Odesa – live". The Guardian. 3 Abril 2022. Retrieved 3 Abril 2022.
  38. "Killings in Bucha are deliberate massacre - Ukraine". BBC News. 3 Abril 2022. Retrieved 3 Abril 2022.
  39. "Biden calls for war crimes trial after Bucha images surface". CNN.com (in English). 4 Abril 2022.
  40. "Biden Floats Putin War-Crimes Trial, More Sanctions on Russia". bloomberg.com (in English). 4 Abril 2022.
  41. https://www.cnn.com/2022/04/07/politics/un-russia-human-rights/index.html
  42. "Dozens dead after railway station hit by rockets - Ukraine". BBC News. 8 Abril 2022. Retrieved 8 Abril 2022.
  43. "World leaders condemn Kramatorsk railway strike". CNN. 8 Abril 2022. Retrieved 8 Abril 2022.
  44. "Russian warship Moskva has sunk - defence ministry". BBC News. 13 Abril 2022. Retrieved 13 Abril 2022.
  45. Epstein, Jake. "Thousands of Ukrainian refugees have fled to Moldova, where the government has set up tents and vowed to keep its borders open to help". Business Insider (in English sa America). Archived from the original on 25 Pebrero 2022. Retrieved 25 Pebrero 2022.
  46. "Poland prepares for flood of Ukrainian refugees". POLITICO. 24 Pebrero 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 25 Pebrero 2022.
  47. Charlish, Alan; Ilie, Luiza (24 Pebrero 2022). "'I don't know what to do': fleeing Ukrainians start arriving in central Europe". Reuters (in English). Archived from the original on 25 Pebrero 2022. Retrieved 25 Pebrero 2022.
  48. "Mii de ucraineni au fugit de război și au venit în România. Bărbații și-au adus familiile până la graniță și apoi s-au întors să lupte" [Thousands of Ukrainians fled the war and came to Romania. The men brought their families to the border and then returned to fight]. Digi24 (in Romanian). 25 Pebrero 2022.
  49. Buciu, Laura (25 Pebrero 2022). "Persoanele care sosesc din Ucraina în România sunt exceptate de carantină. Anunțul CNSU" [People arriving from Ukraine to Romania are exempt from quarantine. CNSU announcement]. Mediafax (in Romanian).

Mga sumpay sa gawas usba