Sogod, Habagatang Leyte

Ang Sogod usa ka ika-doha nga klase nga lungsod o munisipalidad sa lalawigan sa Habagatang Leyte sa Sidlakang Kabisay-ang rehiyon sa Kabisay-an sa Pilipinas. Sumala sa sensus sa tuig 2020, kini may populasyon nga 47,552 ka tawo sa 10,959 ka bubong.

Mapa sa Habagatang Leyte nga nagpakita kon asa nahimutang ang Sogod
Mapa sa Habagatang Leyte nga nagpakita kon asa nahimutang ang Sogod
Sensus sa Populasyon
Sogod, Habagatang Leyte
TuigKam.±% p.a.
1990 31,342—    
1995 31,062−0.17%
2000 37,402+4.06%
2007 39,864+0.88%
2010 41,411+1.40%
2015 44,986+1.59%
2020 47,552+1.10%

Kaniadtong wala pa miabot ang mga Kastila sa Pilipinas, ang Sogod nailhan nga sentro sa patigayonan sa habagatang bahin sa isla sa Leyte. Mga katawhan sa Sugut nakakita ug saktong pinuy-anan daplin sa suba sa Subangdaku diha sa lugar nga nasayran nga gitukod ang balwarte sa mga Kastila para maprotektahan sa mga Moro. Kining lugara mao na ang Barangay Zone III, nga gitukoran na karon sa merkadong publiko ug bus terminal sa lungsod.

Miabot ang tuig 1543, sa panahon sa ekspedisyon ni Villalobos, mga lumulupyo sa Abuyog, Leyte gipahibaw-an ang mga manlalayag nga anaa'y lugar sa amihanang bahin sa isla nga gitawag ug Sugut, kay nailhan na kini nga progresibo ug asensado sa mga langyaw. Mga negosyanteng Intsik kanunay mobisita sa lugar kay magpatigayon ug mga alipin, bulawan ug porselana didto sa mga katawhang Sogodnon. Kining impormasyon namatud-an sa ekspedisyon ni Legazpi sa tuig 1565 sa kadtong miabot sila sa nasod. Gisaysay nga ang barangay sa Sogod daghan ug tawo ug malamboon nga naga-atubang sa isla sa Panaon. Dise-syete ka tuig nga milabay, ang kastilang si Loarca misaysay nga ang Sogod ang pinaka-unang barrio nga namugna sa Leyte, kauban sa baryo sa Cavalian, Ormog ug Tandaya. Niadtong 1571, ang Sogod gi-deklara nga parte na sa encomiendang kastila..

Ang komunidad gitinguha nga pirming sulungon sa mga Moro, maon nang gitukod ang balwarte, nga hangtod sa karon anaa pa ang mga maong edipisyo ug guba-guba na ang istsura. Ang rason nga gitukod ang maong balwarte para mapasidad-an ang mga tawo. Sa maong krisis migula ang usa ka mahinungdanon nga lider ug tigpamuno sa barangay sa Sogod, mao siya si Datu Mangkaw. Ang tinuod niyang pangalan kay Bankaw, nga mao nga nangulo sa pag-alsa batok sa rehimeng Kastila dinhi sa Leyte sa panahong 1621 hangtod sa 1622 mahitungod sa pagkaylap sa Katolisismo, pero natanggong ra dayon. Gi-ila siya nga mananagat nga lihiro nga mogamit sa pukot nga gitawag sa lokal ug laya.

Ekonomiya

usba
 
Ang Gaisano Capital Sogod mao ang kinadak-ang department store sa lalawigan.
Mga dagkong industriya
Uling (Gisunog nga kabhang sa niyog), Abaca Fibers, Seramiko, Muwebles, Sapot, Hollow Blocks, Gravel, Balas, Pagdalisay sa Rice, Tela, Saw Mill.
Panguna nga mga produkto
Puy-anan, puti nga mais, tubo, kopras, produksyon sa Abaca, mga tanom, pan, Mga lubi, Manok, Pagpamuhig Baboy, pangisda.

Sa pagkakaron, nagsalig pa ang munisipyo sa Internal Revenue Allotment (IRA) gikan sa nasudnong kagamhanan. Bisan pa, angay nga hinumdoman nga ang koleksyon sa lokal nga kita nagkadaghan matag tuig nga wala’y gipasa nga bag-ong ordinansa sa pagpataas sa kita. Giklasipikar na karon ang Sogod isip second class municipality.

Ang kinatibuk-ang bahin sa Internal Revenue Allotment (IRA) sa Sogod alang sa tuig sa panalapi sa 2012 kay ₱64,820,215.00 ug ₱24,200,000.00 para sa local-sourced revenues nga nahimong usa sa labing paspas nga pagtubo sa ekonomiya sa probinsiya.

Ang Gaisano Capital Group, usa sa kinadak-ang shopping mall chain sa nasod, nagbukas sa ilang unang sanga sa probinsiya atol sa ika-158 nga anibersaryo sa pagkatukod sa lungsod niadtong Hunyo 10, 2011.

Listahan sa mga institusyon sa bangko

usba
Ngalan sa bangko Address
Cantilan Bank, Inc. Osmeña Street, Barangay Zone II
Bangko sa yuta Doctor Gonzalo Yong Bus Terminal, Barangay Zone III
Metrobank Rizal Street, Barangay Zone IV
Philippine National Bank Osmeña Street, Barangay Zone II
Rural Bank of Hindang, Inc. RIzal Street, Barangay Zone IV
United Coconut Planters Bank Osmeña Street, Barangay Zone IV

Industriya

usba

Paggama ug pamatigayon

 
Ang pantalan sa Sogod

Gagmay ang paggama: uling (nasunog nga kabhang sa lubi o uling ), mga produkto sa abaca, seramiko, lana sa lubi, paghimog muwebles, paghimog hollow block, ug graba ug balas . Ang mga produkto sa eksport mao ang copra, abaca, abaca handicrafts ug fiber craft items.

Mga mineral

Sa 1992, ang probinsya sa Southern Leyte nga metallic reserves mikabat sa 771,830 metriko tonelada. Ang tanang lungsod ug usa ka siyudad sa probinsiya adunay deposito sa mineral lakip na ang Sogod. Ang lungsod adunay mga deposito nga magnesite, bulawan, pilak ug tumbaga . Bisan pa, ang kabukiran sa Sogod wala pa masusi ug ang yuta dili angay sa pagmina tungod sa humok nga yuta nga yuta.

Mga buhat sa metal

Gawas sa blacksmithing, ang trabaho nag-una sa poblacion ug sa mga baryo sa Sogod, ang paghimo sa mga bolos, machete ug steel fabrication sa window grills ug uban pang panginahanglanon sa panimalay; metalwork sa miaging mga tuig nausab apan ang daan nga proseso sa paghulma sa mga metal gigamit gihapon. Ang pag-ayo sa lawas sa mga salakyanan gihimo sa gagmay nga mga tindahan sa metal, nga nagdoble isip jack-of-all-trade. Ang metalwork nabalaka sa usa ka accessory fabrication alang sa mga pump boat nga abunda sa katubigan sa lungsod ug pagtukod sa bilding diin ang puthaw mipuli sa nawala nga kahoy isip housing material.

Edukasyon

usba
Estadistika sa Edukasyon
 
Rate sa Pagbasa 98%
Pre-Elementarya  : Publiko: 28
Pribado: 6
Elementarya : Publiko: 28
Pribado: 7
Ikaduha : Publiko: 3
Pribado: 1
Tertiary : Publiko: 1
Pribado: 2

Ang lungsod sa Sogod gibahin ngadto sa duha ka school districts: Sogod (Sogod Central School) isip sentro sa kasadpang distrito ug barangay Consolacion (Consolacion Elementarya School) isip sentro sa silangang distrito.

 
Kanhi nailhan nga Southern Leyte State College of Science and Technology [SLCST], ang Southern Leyte State University [SLSU] nakabig pinaagi sa pagpasa sa Republic Act No. 9261 niadtong Marso 7, 2004. Ang institusyon mao lamang ang state university sa probinsya sa Southern Leyte, nga nahimutang sa barangay San Roque.

Ang sekondaryang edukasyon sa lungsod gihatag sa upat ka high school: tulo ka National High School ug usa ka high school nga gidumala sa Roman Catholic Diocese of Maasin. Niadtong 2014, si Representative Damian G. Mercado misang-at og duha ka balay balaudnon, nga mao ang: House Bill No. 1743 ug House Bill No. 1739, nga nagtukod og National Vocational High Schools sa mga barangay sa Kahupian ug San Isidro. Ang mga estudyante gikan sa amihanang barangay sa Benit, Hibod-hibod, Hipantag, Kahupian, Magatas, Pancho Villa, San Isidro, San Juan, San Francisco Mabuhay, San Isidro, San Vicente ug Suba mobiyahe ngadto sa poblacion o sa barangay Polahongon sa Mahaplag alang sa batakang edukasyon sa High School. Ang mga balaudnon sa Balay nagpaabot karon sa pag-aprobar sa Kongreso.

Ang Tertiary Education gikonsentrar sa upat ka mga kolehiyo sa poblacion diin ang Ormoc City Institute of Technology maoy pinakaulahing dugang sa mga pasilidad sa edukasyon sa lungsod.

Listahan sa mga eskwelahan sa elementarya

usba

Listahan sa mga sekondaryang eskwelahan

usba
Ngalan sa eskwelahan Address
Consolacion National High School (CNHS) National Highway, Barangay Salvacion
Libas National High School (LNHS) Barangay Libas
Saint Thomas Aquinas College (STAC) Concepcion Dalan, Barangay Zone IV (Poblacion)
San Isidro National High School (SINHS) National Highway, Barangay San Isidro
Sogod National High School (SNHS) Flores Dalan, Barangay Zone I (Poblacion)

Listahan sa mga kolehiyo ug unibersidad

usba
Ngalan sa kolehiyo/unibersidad Address
Ormoc City Institute of Technology – Sogod Branch (OCIT) Rizal Dalan, Barangay Zone IV (Poblacion)
Saint Thomas Aquinas College (STAC) Concepcion Dalan, Barangay Zone IV (Poblacion)
Southern Leyte State University (SLSU) Main Campus Concepcion Dalan, Barangay San Roque (Poblacion)

Mga barangay

usba

Ang Sogod nabahin ngadto sa 45 ka barangay.

  • Benit
  • Buac Daku
  • Buac Gamay
  • Cabadbaran
  • Concepcion
  • Consolacion
  • Dagsa
  • Hibod-hibod
  • Hindangan
  • Hipantag
  • Javier
  • Kahupian
  • Kanangkaan
  • Kauswagan
  • La Purisima Concepcion
  • Libas
  • Lum-an
  • Mabicay
  • Mac
  • Magatas
  • Mahayahay
  • Malinao
  • Maria Plana
  • Milagroso
  • Pancho Villa
  • Pandan
  • Zone I (Pob.)
  • Zone II (Pob.)
  • Zone III (Pob.)
  • Zone IV (Pob.)
  • Zone V (Pob.)
  • Rizal
  • Salvacion
  • San Francisco Mabuhay
  • San Isidro
  • San Jose hapit na ang fiesta
  • San Juan (Ag-ta)
  • San Miguel
  • San Pedro
  • San Roque
  • San Vicente
  • Santa Maria
  • Suba
  • Tampoong
  • Olisihan

Mga sumpay sa gawas

usba
  1. "Poverty incidence (PI):". Philippine Statistics Authority. Retrieved 28 Disyembre 2020.
  2. "Estimation of Local Poverty in the Philippines" (PDF). Philippine Statistics Authority. 29 Nobiyembre 2005.
  3. "2003 City and Municipal Level Poverty Estimates" (PDF). Philippine Statistics Authority. 23 Marso 2009.
  4. "City and Municipal Level Poverty Estimates; 2006 and 2009" (PDF). Philippine Statistics Authority. 3 Agosto 2012.
  5. "2012 Municipal and City Level Poverty Estimates" (PDF). Philippine Statistics Authority. 31 Mayo 2016.
  6. "Municipal and City Level Small Area Poverty Estimates; 2009, 2012 and 2015". Philippine Statistics Authority. 10 Hulyo 2019.
  7. "PSA Releases the 2018 Municipal and City Level Poverty Estimates". Philippine Statistics Authority. 15 Disyembre 2021. Retrieved 22 Enero 2022.
  8. "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Philippine Statistics Authority. 2 Abril 2024. Retrieved 28 Abril 2024.