Sergio Osmeña
Si Sergio Osmeña y Suico (Septiyembre 9 1878 – Oktubre 19 1961) usa ka Pilipinong abogado ug politiko nga mao ang ika-upat nga Presidente sa Pilipinas gikan Agosto 1, 1944 hangtud Mayo 28,1946[1] og mao ang unang Bise-Presidente sa Pilipinas gikan Nobyembre 15, 1935 hangtud Agosto 1, 1944. Nakaserbisyo siya sa labing mubo nga termino isip Presidente sa Pilipinas, sulod lamang sa 1 ka tuig ug 300 ka adlaw. Siya ang Bise-Presidente ni Manuel L. Quezon. Sa kalit nga kamatayon ni Quezon pag 1944, si Osmeña ang nihulip niya sa pangidarong 65 anyos, nga nakahimo niyang labing hamtong ni-asumir pagka-presidente sa Pilipinas, hangtud nga si Rodrigo Duterte misulod sa katungdanan pag 2016 sa pangidarong 71 anyos. Si Osmeña ang nitukod sa Nacionalista Party. [2]
| His Excellency Sergio S. Osmeña | |
 Presidente Sergio Osmeña | |
| Misilbi Agosto 1, 1944 – Mayo 28, 1946 | |
| Bise Presidente | (none) |
| Gisundan si | Manuel L. Quezon |
| Gisundan ni | Manuel Roxas |
| Gipanganak | Septiyembre 9 1878 Cebu City, Pilipinas |
| Kamatayon | Oktubre 19 1961 (edad: 83) Quezon City, Pilipinas |
| Lubnganan | Manila North Cemetery, Manila, Pilipinas |
| Pagkanasod | Pilipino |
| Partidong panglugay | Nacionalista Party |
| Bána/Asáwa | Estefania Veloso (1901–1918); Esperanza Limjap (1920–1961) |
| (Mga) anak | 13 |
| Alma mater | University of San Carlos |
| Propesyon | Abogado |
| Relihiyon | Romano Katoliko |
| Pirma | 
|
| Websityo | http://malacanang.gov.ph/presidents/commonwealth/sergio-osmena/ |
Si Osmeña pud ang labing una nga Bisaya nga nahimong presidente, ug gi-isip nga "Grand Old Man" sa Sugbo.[3]
Sa wala pa siya misaka sa katungdanan pag 1944, si Osmeña ni-serbisyo isip Gobernador sa Sugbo gikan 1906 hangtud 1907, membro ug unang Espeker sa Kongreso sa Pilipinas gikan 1907 hangtud 1922, ug Senador gikan sa ika-10 nga distritong senatoryal sulod sa 13 ka tuig, nga sa kapasidad nakasilbi siya isip Presidente sa Senado pro tempore. Pagka 1935, nominado siya na mahimong kauban-sa-pagdagan kuyog sa Presidente sa Senado Manuel L. Quezon para sa eleksyong presidensyal ining tuiga. Kining panagpares kay labawng narepadaug nila pag 1941.
Siya ang patriarka sa prominenteng pamilyang Osmeña, nga naglakip sa iyahang lalaking anak, kanhing Senador Sergio Osmeña Jr., ug iyang mga lalaking apo, sila kanhing Senador Sergio Osmeña III ug John Henry Osmeña, kanhi Gobernador Lito Osmeña, og kanhi Mayor sa Dakbayan sa Sugbo Tomas Osmeña.
Kabatan-onan
usbaSi Osmeña natawo pag Setyembre 9, 1878, didto sa kanhi-lungsod sa Sugbo sa lalawigan sa Sugbo. Ang iyang tinuod nga amahan kay si Don Antonio Sanson, usa ka iladong personalidad ug adunahang mestizo intsik nga negosyante ug haciendero nga nailhan sa iyang pagkayutaan sa kinatubuk-an sa Sugbo.[4][5] Si Sanson naggikan sa kinakaraanan ug labing bantogang mga pamilya sa Sugbo. Ang iyang inahan, si Juana Osmeña y Suico (gipanganak pag 1858 o 1859 – namatay pag 1941), giingon nga 20 anyos siya niadtong panahona.[6] Pero, tungod si Sanson kay minyo na daan sa laeng babaye, si Osmeña gi-konsiderar nga ilihitimo. Mao, ni resulta nga siya migamit sa apelyedo sa iyang inahan.[7][8]
Si Osmeña kay naghilom sa iyang kagikan. Iyang sige adtoon ang umahan ni Sanson sa Borbon, nga nakasugyot na nasayud siya sa kailhanan sa iyang tinuod nga amahan.[9]
Ang pamilyang Osmeña, usa ka adunahan ug prominenteng banay nga naay panulundong Pilipino-Intsik nga naay halapad nga negosyong interest sa Sugbo, nigakos kaniya kay iyang nahiagom ang pagkahalangdong personalidad sa lokal nga katilingban.[10]
Si Osmeña nakadawat sa iyang pangunang edukasyon sa Colegio de San Carlos og mi-graduwar pag 1892. Si Osmeña nipadayun sa iyang edukasyon didto sa Manila, nagtuon sa Kolehiyo de San Juan de Letran nga asa niya unang natagbo si Manuel L. Quezon, iyang kaklase, og uban pa sama nilang Juan Sumulong ug Emilio Jacinto. Nikuha siya ug abogasiya sa Unibersidad de Santo Tomas og nakuha ang ikaduhang labing taas nga grado sa 1903 Bar Examination. Niserbisyo siya sa opisinang panggubat ni General Emilio Aguinaldo isip tagapadala ug peryodista. Sa 1900, iyang gitukod ang sugboanong mantalaang El Nuevo Día (English: 'The New Day') nga nilungtad og 3 ka tuig.
Serbisyo Publiko sa Sugbo
usbaKadtong ang Gobernador sa Sugbo nga si Juan Climaco kay gipadala isip membro sa Board of Commissioners para sa Expedisyong Pagpalit sa St. Louis, si Osmeña kay gitudlo nga Akting Gobernador. Sa kadtong nabalik na si Climaco, gitudlo siya nga Piskal sa lalawigan. Sa iyang mubong panahon sa serbisyo kini mao naka-pataas niya sa politika nga maoy nakapapili niya nga Gobernador sa Sugbo pag 1906.
Karera sa Kongreso
usbaKongreso
usbaSamtang sa iyang pagka-gobernador, nagmalampuson siyang nakadagan og pwesto sa unang Philippine Assembly na na-inagurar pag 1907 ug napili nga unang Espeker. Si Osmeña kay 29 anyos ug maoy naay labing taas nga ranggo na opisyal nga Pilipino. Siya ug ang laing politikong probinsyal, Manuel L. Quezon gikan Tayabas, nagtukod sa Nacionalista Party para pagpakgang sa Partido Federalista nga gisakopan sa mga politikong taga-Manila. Sa iyang pagka-espeker, ang mga miyembro sa asembleya misuway sa pagpasiugda og mga palisiya nga magsige kabangga sa mga opinyon sa mga Amerikanong labaw nga opisyal sa Philippine Commission nga sa katapusan wala mapasar. Tulo ka importanteng balaudnon gikan sa asembleya ang nasalikway sa Philippine Commission.
- kabakwian sa Sedition Law nga nagpahamtang ug silot sa mag Pilipinong nagpasiugda ug kaugalingnan o independensiya;
- kabakwian sa Flag Law nga gidid-an ang pagpakita sa Bangyaw sa Pilipinas;
- pagtugot og mas daghang gahum sa mga Local nga Gobyerno.
Ang mga otoridad nga Amerikanhon kay wala nagpahunong sa Asembleya nga iyang gidumala sa pagpasiugda og mga makabag-ong lehislasyong nga sa unyang panahon nahimong napasar. Kini naglakip sa pagmugna og Council of State ug sa Board of Control nga nagtugot sa Pilipinong Lehislatura sa pagbahin sa ubang ehekutibong gahum sa Amerikanong Gobernador-Heneral.
Sa iyang panahon isip lider sa Nacionalista Party, si Osmeña nakahiagum ug kritisismo gikan sa mga kaubang Nacionalistas. Usa sa inilang pananglit kay gikan sa dyaryong The Independent, gilungsad ni Vicente Sotto niadtong 1915, nga nag-ingon nidapig siya sa Espanya nidatong Pilipinong Rebolusyon.Sa pagkamaot sa iyang dungog pagkalider sa Nacionalista party nakaabot sa kinapungkayan niadtong krisis politikal pag 1922, nga mao ang rason sa iyang kalit nga pagkanaog sa katungdanan.[11] Nibakwi usab siya pagka-espeker ug nitahan sa iyang politikal nga gahum ngadto sa steering committee nga kabahin sa Kongreso gikan Disyembre 1921.[12] Opisyal siya niserbisyo pagka-House Speaker hangtud 1922.[13]
Alyansang Quezon-Osmeña
usbaSi Osmeña kay higala ug kaklase ni Manuel L. Quezon, kinsa ang mayoriyang floor leader sa Philippine Assembly ubos sa dumala pagka-espeker ni Osmeña. Sa niadtong napasar ang Jones Law, si Quezon kay napili nga Presidente sa Senado, ug si Osmeña nagpabiling espeker.
Senado
usbaPag 1922, si Osmeña kay napili ngadto sa Senado isip mu-representar sa ika-10 nga distritong senatoryal. Sa iyang panahon pagka-presidente pro tempore sa Senado, nahimo siyang Presidente sa Senado sa makadiyot pag 1930 human nga si Senate President Quezon nasakit.[14]:44
Niadto siya sa Estados Unidos isip parte sa OsRox Mission pag 1933, para masegurado ang pagpasar sa Hare–Hawes–Cutting Independence Bill, nga mulabaw sa Tydings–McDuffie Act pag Marso1934.
Panagribal Uban ni Quezon
usbaBisan nga alyado sa politika sila ni Quezon, siya kay nakontrobersya uban niya pag 1922, mahitungod sa mga prinsipyo pangpartido, ug pagka 1933 mahitungod sa Hare–Hawes–Cutting Bill.[15]: 642
Si Osmeña nisuporta sa kontrobersyal nga Hare–Hawes–Cutting Bill kay kini naghatag og kagawasan sa Pilipinas. Samtang ii Quezon, ganahan musalikway ani nga Bill tungod sa pipila ka mga probisyon sama sa pagmentinar og Amerikanong Base Militar. Human sa ilang pagbalik gikan sa Estados Unidos pag Agosto 1933, si Osmeña, kauban si Manuel Roxas, nangampanya sa ratipikasyon ani sa Pilipinong Lehislatura. Si Quezon, sa laing bahin, nangampanya sa pagsalikway ani.[16]
Tungod sa kontrobersiya sa Hare–Hawes–Cutting Independence Bill, ang hugpong ni Osmeña kay napildi sa 1934 eleksyong nasyonal.[15]: 642
Bise-Presidente (1935–1944)
usbaSi Osmeña kay na-inagurahan pagka-Bise-Presidente, kuyog ni Quezon isip Presidente, pag Nobyembre 15, 1935. Si Quezon unang gi-did-an sa Konstitusyon sa Pilipinas pagdagan sa ikaduhang eleksyon. Pero, sa 1940, giratipikar ang kausaban sa konstitusyon nga mao nakatugot niya pagdagan balik para sa bag-ong termino nga matapos inig 1943. Pagka 1941 eleksyong presidensyal, si Quezon kay napili balik batok ni kanhi Senador Juan Sumulong sa may hapit 82% nga botasyon. Pagkapili balik pag 1941, si Osmeña nagpabiling Bise Presidente sa panahong pagsakop sa Hapon nga ang gobyerno kay na-destiyiro. Isip Bise-Presidente, si Osmeña nagkadungan niserbisyo isip secretary of public instruction gikan 1935 hangtud 1940, ug balik gikan 1941 hangtud 1944.
Sa pagsugod sa Ikaduhang Pangkalibutanong Gubat ug pagsakop sa mga Hapon niresulta sa talagsaon ug hilabihang kausaban sa sa mga panggobyernong estraktura. Executive Order 390, Desyembre 22, 1941, pagpapas sa Department of the Interior ug pagtukod og bag-ong linya sa sumusunod. Executive Order 396, Desyembre 24, 1941, nga dugang ni-reorganisar ug nigrupo sa kabinete, uban sa tahas pagka-secretary of justice gigahin ngadto sa chief justice sa Korte Suprema.
Pagka-Presidente (1944–1946)
usbaSi Osmeña nahimong Presidente sa Commonwealth pagtaliwan ni Quezon pag 1944. Gipanumpaan siya ni Associate Justice Robert Jackson didto sa Washington, D.C. pag Agosto 1. Si Osmeña nipadangat sa iyang inaugural speech pag Agosto 10.[17]
Administrasyon ug Kabinete
usbaKabineteng Panggubat (1944–1945)
usbaPag Agosto 8, 1944, si Presidente Osmeña nipagawas og Executive Order 15-W[18] pag-reorganisar ug paghiusa sa departamentong ehekutibo sa gobyernong Commonwealth. Ang reorganisar sa gobyerno human sa pag-usab og tukod niini sa Pilipinas kay gihimo ilawm sa Executive Order No. 27; February 27, 1945.
| Opisina | Ngalan | Termino |
|---|---|---|
| President | Sergio Osmeña | 1944–1946 |
| Secretary of Finance | Jaime Hernández | Agosto 24, 1944 – Pebrero 27, 1945 |
| Secretary of National Defense and Communications | Basilio Valdes | Agosto 1, 1944 – Prebrero 6, 1945 |
| Secretary of Public Relations | Carlos P. Romulo (dungan nga kapasidad) | 1944–1945 |
| Secretary of Justice, Labor and Welfare | Mariano A. Eraña (acting capacity) | 1944–1945 |
| Secretary of Agriculture and Commerce | Manuel Nieto | 1944–1945 |
| Secretary to the President | Arturo Rotor | 1944–1945 |
| Resident Commissioner of the Philippines to the United States Congress | Carlos P. Romulo | 1944–1945 |
| Budget and Finance Commissioner | Ismael Mathay | 1944–1945 |
| Judge Advocate General of the Army | Mariano Eraña | 1944–1945 |
| Economic Adviser | Urbano Zafra | 1944–1945 |
| Military Adviser | Alejandro Melchor | 1944–1945 |
Kabinete ug Hudisyal nga Pagkatudlo (1945–1946)
usbaExecutive Order No. 27; February 27, 1945, kay giluwatan para pagbalik sa sibilyang otoridad ngadto sa gobyernong Commonwealth, ug ang mga myembro sa kabinete gitudlo pagka Marso 8, 1945.[19] Sumusunod nga pagbag-o sa ngalan ug paghiusa sa mga departamento kay naay lahi nga paglista.
| Opisina | Ngalan | Termino |
|---|---|---|
| President | Sergio Osmeña | 1944–1946 |
| Secretary of the Interior | Tomás Confesor | Marso 8, 1945 – Hulyo 10, 1945 |
| Secretary of Finance and Reconstruction | Jaime Hernández | Pebrero 27, 1945 – Mayo 27, 1946 |
| Secretary of Justice, Agriculture and Commerce | Delfin Jaranilla | Pebrero 1945 – Desyembre 1945 |
| Secretary of Justice | Ramon Quisumbing | Desyembre 28, 1945 – Mayo 28, 1946 |
| Secretary of Agriculture and Commerce | Vicente Singson Encarnación | Pebrero 27, 1945 – May 28, 1946 |
| Secretary of National Defense | Tomás Cabili | Pebrero 27, 1945 – Hulyo 11, 1945 |
| Alfredo Montelibano Sr. | Hulyo 12, 1945 – Mayo 27, 1946 | |
| Secretary of Health and Public Welfare | Basilio Valdes | Pebrero 27, 1945 – Abril 1945 |
| José Locsin | Hunyo 29, 1945 – 1946 | |
| Secretary of Public Instruction | Maximo Kalaw | Pebrero 27, 1945 – Mayo 4, 1945 |
| Jose Reyes | Mayo 5, 1945 – Enero 7, 1946 | |
| Francisco Benitez | Enero 7, 1946 – Mayo 27, 1946 | |
| Secretary of Public Works and Communications | Sotero Cabahug | 1945–1946 |
| Secretary of the Budget | Ismael Mathay | 1944–1945 |
| Secretary to the President | José S. Reyes | 1945–1946 |
| Secretary of Labor | Marcelo Aduru | 1946 |
| Resident Commissioner of the Philippines to the United States Congress | Carlos P. Romulo | 1945–1946 |
| Commissioner of the Office of Foreign Relations | Vicente G. Sinco | 1945–1946[20] |
| Solicitor General | Lorenzo M. Tañada | 1945–1947 |
Kagawasan
usbaSi Osmeña gikuyogan ni U.S. Heneral Douglas MacArthur sa pagdunggo sa pwersang Amerikano didto sa Leyte pagka Oktobre 20, 1944, nisugod sa kagawasan sa Pilipinas pag Ikaduhang Pangkalibutanong Gubat. Pagkatukod sa kampo, si MacArthur daling nibalhin sa otoridad ngadto ni Osmeña, ang sumusunod ni Manuel Quezon, pagka presidente sa Philippine Commonwealth.
Human Pagka-Presidente ug Kamatayon (1946–1961)
usbaHuman sa iyang pagkapildi sa eleksyon, si Osmeña ni-retiro sa iyang panimalay didto sa Dakbayan sa Sugbo. Siya namatay tungod sa pulmonary edema pa pangidarong 83 pag Oktobre 19, 1961, sa Veterans Memorial Medical Center didto sa Syudad sa Quezon. Si Presidente Carlos P. Garcia ni-deklarar sa Oktobre 20 hangtud Noyembre 3 nga "panahon sa nasudnong pagsubo," sa diin ang tanang bandila sa nasod gipaubos sa tunga-tunga sa bangkiwa para pagpakita og pagsubo.[21]
2023 Pakisusi sa Ginikanan (Amahan)
usbaSulod sa hapit usa ka siglo, ang amahan ni Sergio Osmeña kay wala pa na-sigurado. Rekord sa kasaysayan bisugyot nga pwedeng ang migranteng intsik ug negosyante nga si Pedro Lee Gotiaoco o laing negosyanteng Antonio Sanson ang amahan sa kanhing presidente. Pag 2023, ang mga kaliwat ni Osmeña na sila Maria Lourdes Bernardo ug Annabelle Osmeña-Aboitiz nilunsad og paternity project para mahibaw-an ang amahan sa ilang katiguwangan. Y-DNA testing ang gibuhat, ug pag Hunyo 2023, si Sanson ang napalgan nga tinuod nga amahan ni Sergio Osmeña.[22]
Kinabuhi sa Personal nga Aspeto
usbaPamilya
usba- Pag Abril 10, 1901, naminyo siya ni Estefania Chiong Veloso[23], ug ang magtiayon nakahimugso og 10 ka anak: Nicasio, Vicenta, Edilberto, Milagros, Emilio, Maria Paloma, Jesus, Teodoro, José, and Sergio Jr.
- Pag Enero 1920, duha ka tuig human sa kamatayon sa iyang unang asawa, si Osmeña naminyo ni Esperanza Limjap. Naa sila 3 ka mga anak, nga sila Ramón, Rosalina and Victor.
Kaliwat
usbaPipila sa kaliwatan ni Osmeña kay nahimong mga halangdong personalidad sa politika sa ilang kaugalingon nga katungod:
- Sergio Osmeña Jr., anak ug kanhi Senador
- Sergio Osmeña III, apo ug kanhi Senador
- John Henry Osmeña, apo, kanhi Kongresista, kanhi Senador, ug kanhi Mayor sa Dakbayan sa Toledo
- Tomas Osmeña, apo, kanhi Mayor sa Dakbayan sa Sugbo, kanhi Kongresista
- Emilio Mario Osmeña, apo ug kanhi Gobernador sa Lalawigan sa Sugbo
- Rogelio Veloso Osmeña, apo ug kanhi Konsehal sa Dakbayan sa Sugbo[24]
- Renato Veloso Osmeña, apo ug kanhi Bise Mayor sa Dakbayan sa Sugbo[25]
Mga Reperensya
usba- ↑ http://malacanang.gov.ph/presidents/commonwealth/sergio-osmena/ Gi-arkibo 2016-03-04 at the Wayback Machine
- ↑ The Freeman. "Sergio Osmeña, Sr". Philstar.com. Retrieved January 3, 2025.
- ↑ Jimenez, Josephus B. (September 9, 2022) .The Freeman. "Remembering Don Sergio Osmeña: The Grand Old Man of Cebu". Philstar.com. Retrieved April 20, 2025.
- ↑ "Who are the Sansons of Cebu?". Lifestyle.INQ. March 8, 2014. Retrieved June 23, 2023.
- ↑ Mayol, Ador Vincent (June 5, 2023). "DNA test reveals ex-President Sergio Osmeña's father". Philippine Daily Inquirer. Retrieved June 6, 2023.
- ↑ Seares, Pachico A. (June 6, 2023). "How old was Juana Osmeña when she gave birth to Sergio Osmeña Sr.: 14, 16 or 20? Other takeaways from 'Big Reveal': father of Cebu's Grand Old man was Antonio Sanson who, Tomas Osmeña says, could've been convicted of statutory rape. Juana 'must have inspired' single moms". SunStar Cebu. Retrieved June 6, 2023.
- ↑ "Who is late president Sergio Osmeña's real father?". Rappler. June 4, 2023. Retrieved June 5, 2023.
- ↑ "DNA Test Reveals President Sergio Osmena's Real Father Was Antonio Sanson, Not Pedro Gotiaoco". Esquire Philippines. Archived from the original on June 2, 2023. Retrieved June 2, 2023.
- ↑ "Who is late president Sergio Osmeña's real father? DNA test cracks the mystery after many years". GMA News. June 4, 2023. Retrieved June 5, 2023.
- ↑ "Fact check: Sergio Osmeña was actually the first Chinese Filipino senator". The Philippine STAR. September 26, 2019. Archived from the original on February 2, 2023. Retrieved February 2, 2023.
- ↑ McCoy, Alfred W. (1985). Philippine Cartoons: Political Caricature of the American Era, 1900-1941. Vera-Reyes. ISBN 978-971-15-1002-2.
In late 1921 Senator Quezon finally launched his coup with a call for selective party leadership to replace Speaker Osmeña's dictatorial style.
- ↑ Gripaldo, Rolando M. (1991). "The Quezon-Osmeña Split of 1922". Philippine Studies. 39 (2): 158–175. ISSN 0031-7837. JSTOR 42633241.
Earlier, on 16 December [1921], the senators and representatives held separate caucuses. The following day they held a convention. When the issue of leadership was raised, no solution was in sight. Osmeña resigned as leader in the government...
- ↑ Congress, United States (1944). Congressional Record: Proceedings and Debates of the ... Congress. U.S. Government Printing Office.
- ↑ Senate, Philippines Congress (1987-) (1997). Senate of the Philippines. The Senate.
- ↑ 15.0 15.1 Our Delegates to the Constitutional Assembly: English-Spanish (in Spanish). Benipayo Press. 1935.
- ↑ Gripaldo, Rolando (2017). "Quezon and Osmeña on the Hare-Hawes Cutting and Tydings-McDuffie Act" (PDF). Quezon-Winslow Correspondence and Other Essays.
- ↑ Inaugural Address of President Sergio Osmeña, August 10, 1944 (Speech). Official Gazette of the Republic of the Philippines. August 10, 1944. Retrieved May 20, 2021.
- ↑ "Executive Order No. 15-W, s. 1944 | GOVPH". Official Gazette of the Republic of the Philippines. Archived from the original on March 16, 2023. Retrieved April 20, 2025.
- ↑ "Executive Order No. 27, s. 1945 | GOVPH". Official Gazette of the Republic of the Philippines. Archived from the original on March 16, 2023. Retrieved April 20, 2025.
- ↑ Lapeña-Bonifacio, Amelia (2001). Vicente G. Sinco in Memoriam. ISBN 9789715423267.
- ↑ Presidential Proclamation No. 799, s. 1961 (October 19, 1961), Declaring a Period of National Mourning Over the Death of Former President Sergio Osmeña, Official Gazette of the Republic of the Philippines, retrieved October 3, 2023
- ↑ Martinez, Ralph (June 3, 2023). "Paternity project reveals Don Sergio Osmeña's biological father". Sunstar. Retrieved June 5, 2023.
- ↑ "Estefania Chiong Veloso". Southeast Asia Digital Library. Board of Trustees of Northern Illinois University. Archived from the original on June 27, 2022. Retrieved June 27, 2022.
- ↑ "Jingjing Osmeña dies at 68". Sun Star PH. June 16, 2010. Retrieved February 11, 2024.
- ↑ "Former VM Osmeña passes away". Philippine Star. the Philippine Star. Archived from the original on February 17, 2023. Retrieved February 17, 2023.