Ang Ingles nga bersiyon ning maong panid mahimo mong mahubad ngadto sa Binisayang Sinugboanon.

Ang agrikultura (nga naglakip sa panguma) mao ang arte ug siyensya sa pagprodyus og pagkaon ug uban pang mga produkto pinaagi sa sistematikong pagpatubo sa mga tanom ug pagpamuhi og hayopan.

Ang pulong "agrikultura" misulod sa pinulongang Sinugboanon pinaagi sa Kinatsilang "agricultura". Ang agri gikan sa Linatin nga ager ("usa ka uma"), ug ang kultura gikan sa Linatin nga cultura ("pagpatubo" kun "kultibasyon").

Sa aktuwal nga paggamit, ang agrikultura nagpasabot sa mga aktibidad nga gikinahanglan alang sa produksiyon sa pagkaon ug mga materyal, lakip na ang tanang paagi sa pagpadako og hayopan.

Ang padayong pag-ugmad sa mga paagi sa panguma maoy usa sa mga yawe sa espesyalisasyon sa trabaho sa tawo. Daghan niining maong mga trabaho dili direktang may kalabotan sa panguma (pananglitan ang mga sayantista, imbentor, ug mga enhinyero).

Sa banabana sa tuig 2002, 42% sa tibuok populasyon sa kalibotan anaa sa panguma, apan kini naghatag lamag 4.4% (2005 nga banabana) sa gross world product (sumatotal sa tanang gross domestic product).[1] Archived 2007-05-09 at the Wayback Machine

Heneral

usba

Ang agrikultura mahimong ginagmay lamang (pananglitan, usa ka pamilya magtikad sa yuta alang sa kaugalingong panginahanglan) o dinagko (pananglitan, mga asyenda, manokan ug baboyan).

Nagkaanam na usab kadako ang porsiyento ning maong mga espesyalisasyon sa agrikultura:

Kaagi

usba
Palihog ihubad ang Ingles nga bersiyon ning maong seksiyon.

Agrikultura panahon sa Tungatungang Edad

usba

Mga abot

usba

Produksiyon sa tuig 2004

usba
Seryal 2,264
Utanon ug melon align="right

" | 866

Mga lagutmon align="right" 715
Gatas 619
Prutas 503
Karne 259
Oil crops align="right

" | 133

[[Isda] (banabana sa 2001) align="right" 130
Itlog
63
Pulse (klase sa legume) align="right" 60
Fiber crop align="right

" | 30

Gibasehan:
[[UN Food & Agriculture
Organisation]] (FAO)[2] Archived 2006-06-19 at the Wayback Machine
Tubo 1,324
Mais 721
Trigo 627
Humay 605
Patatas 328
Sugar beet 249
Soya 204
Prutas sa oil palm 162
Barley 154
Tamatis 120
Source:
UN Food & Agriculture Organisation (FAO)
[3] Archived 2006-06-19 at the Wayback Machine


Mga problema sa kalikopan

usba

May ubang molakip sa nanghitabong kalibotanong pagpanginit.

Palisiya

usba

Mga rebolusyon agrikultural

usba

Mga paagi

usba

Mga pakisayran

usba

Artz, F. B, (1980), ‘The Mind of the Middle Ages’; Third edition revised; The University of Chicago Press

Bolens, L. (1997), `Agriculture’ in Encyclopaedia of the history of Science, technology, and Medicine in Non Western Cultures, Editor: Helaine Selin; Kluwer Academic Publishers. Dordrecht/Boston/London, pp 20-2

Collinson, M. (editor): A History of Farming Systems Research. CABI Publishing, 2000. ISBN 0-85199-405-9

Crosby, Alfred W.: The Columbian Exchange : Biological and Cultural Consequences of 1492. Praeger Publishers, 2003 (30th Anniversary Edition). ISBN 0-275-98073-1

Davis, Donald R., and Hugh D. Riordan (2004) Changes in USDA Food Composition Data for 43 Garden Crops, 1950 to 1999. Journal of the American College of Nutrition, Vol. 23, No. 6, 669-682.

Friedland, William H. and Amy Barton (1975) Destalking the Wily Tomato: A Case Study of Social Consequences in California Agricultural Research. Univ. California at Sta. Cruz, Research Monograph 15.

Watson, A.M (1974), ‘The Arab agricultural revolution and its diffusion’, in The Journal of Economic History, 34.

Watson, A.M (1983), ‘ Agricultural Innovation in the Early Islamic World’, Cambridge University Press

Wells, Spencer: The Journey of Man : A Genetic Odyssey. Princeton University Press, 2003. ISBN 0-691-11532-X

Wickens, G.M.(1976), ‘What the West borrowed from the Middle east’, in Introduction to Islamic Civilisation, edited by R.M. Savory, Cambridge University Press, Cambridge

Tan-awa usab

usba

Mga sumpay sa gawas

usba