Wikipedia:Manwal sa Estilo

Maayong pag-abot · Tyutoryal · Daling reperensya · Mga pangutana (Pagpangita) · Glosarya · Help · Lagda sa pagsulat ·

Kining maong manwal sa estilo gituyo pag-andam aron may kahiusahan kita sa pagmugna niining atong Sinugboanong Wikipedya.

• Lagda sa paggamit sa O ug U
• Italisasyon sa langyawng mga pulong
• Kapitalisasyon sa mga pulong gikan sa pangpihong pungan
• Kalainan sa kon ug kun

Mga ulohan sa artikulo

Sa pagpili sa pinakamaayong ulohan sa artikulo, hinumdomi kini nga mga giya:

• Gamita ang usahan (o singular).

Pananglitan, kon magdugang ka og bag-ong artikulo bahin sa mga awto, tawgon nimo kini nga "Salakyanan", dili "Mga salakyanan". (Lahi ra kini nga lagda alang sa pagmugna'g mga kategoriya.)

• Paggamit og pinulogang Sinugboanon. Kon magdugang ka og usa ka bag-ong artikulo bahin sa kaulohan sa Pilipinas, tawgon nimo kinig "Dakbayan sa Sugbo", dili ang "Cebu City". Kon wala'y kabubadran sa Sinugboanon pwede nimo gamiti ang hinulam nga mga pulong sa Iningles, Kinastila ug Tinagalog.

• Ayaw gamita ang mga pinamubo. Ang usa ka artikulo sa Tinipong Kanasuran dili kinahanglang mag-ulohan og "TK". Kon wala'y laing opisyal nga hubad o wala'y hubara niini, pwede nimo usab nimo pamubô-on. Pananglitan: ang "Unidentified Flying Object" gimugbo ngadto sa "UFO".

• Kon aduna'y "Ang" sa unahan, gamayi ang tukmang pungan (o noun), pananglitan: "Ang mga pinulongan sa Habagatang Korea", dili ingon ani "Ang mga Pinulongan sa Habagatang Korea".

Ayaw'g kabalaka kon sayop nga ngalan ang gipili alang sa usa ka artikulo – mahimo kini nga mabalhin kanunay, ug awtomatik kini nga nagmugna'g redirect gikan sa mas daan nga entry. Ang mga pag-redirect kinahanglan usab nga himuon gikan sa tanang uban pang mga entry nga mahimo’g i-sulat sa usa ka tawo kon nangita alang sa imohang artikulo.

Mga dapit o lugar

• Kinahanglang kasagarang ilista ang mga nasod ubos sa ilang yanong ngalan, dili sa ilahang tibuok nga ngalan o opisyal man, pananglitan; Pransiya, dili "Republikang Pranses".

• Alang sa mga dapita sa sulod sa mga nasod o estado/bansa, ang ngalan sa nasod o estado mahimong makita-an, pagkahuman sa usa ka koma ug luna, ilabina kon adunay labaw pa sa usa ka dapit sa maong ngalan. Pananglitan: Austin, Texas.

Mga pelikula o sine

• Kon ang ngalan sa usa ka sine susama sa laing butang, idugang ang "(pelikula)", ug dili ang "(sine)", ngadto sa ulohan aron mawagtang kini gikan sa uban pang mga artikulo. Apan kondili, dili na gikinahanglan. Pananglitan: World War (pelikula)

• Ayaw hubara kon Iningles ang ulohan sa pelikula. Pananglitan: Encanto: A Magical World, dili ingon ani "Encanto: Usa ka Salamangkang Kalibotan".

Unang tudling-pulong o sentensiya

Kon mahimo nimo, himoa ang hilisgotan sa artikulo (kasagaran susama sa ulohan niini) ang maong sabdyek sa unang tudling-pulong o sentensiya sa artikulo (kaysa ibutang kini sa predicate, o sa laing sentence). Pananglitan, isulat ang "Kini nga Manwal sa Estilo usa ka giya sa estilo", dili ang "Kini nga giya sa estilo nailhan isip..." .

Kon ang ulohan sa artikulo usa ka hinungdanong pulong, gamita kini sa sayo kutob sa mahimo sa artikulo. I-bold ang ulohan sa artikulo sa unang higayon nga gigamit kini. Usab, i-bold ang bisan unsang mga hinungdanong kasingkahulogan (o synonym) – ubang mga ngalan alang sa samang butang, o mas karaan nga mga ngalan. Gamit ug tulo ka kudlit aron himoong bagâ: '''ulohan sa artikulo''', makit-an isip ulohan sa artikulo.

Kini nga pananglitan nagpakita kon giunsa paggamit ang mga pulong nga bagâ sa usa ka artikulo sa Minadanaw:

Ang Mindanao mao ang ikaduhang kinadak-ang pulo sa Pilipinas. 

Ayaw pag-bold sa bisan unsang ubang mga pulong sa unang paragrapo, aron dili maglibog ang magbabasa.

Kasagaran mas maayo nga dili i-sumay ang bisan unsang mga pulong sa bagâng ulohan ug kapulong nini. Pananglitan, ayaw'g isulati "Ang mga pinulongan sa Pilipinas mao ang kinatibuk-ang tawag...".

Ang mga butang sama sa mga pulong sa laing pinulongan, ug mga ngalan sa mga basahon o mga salida, kasagaran ibutang kini sa mga italiko, ug mahimong gihiusa sa bagâ nga teksto, pananglitan:

Ang Stranger Things mao'y usa ka pasundayag sa telebisyon

Kon ang artikulo mahitungod sa usa ka langyaw nga tawo o dapit, ang ngalan sa orihinal nga (mga) pinulongan (sama sa Hinapon) kinahanglang ihatag sa parentesis diha-diha dayon human sa unang paghisgot sa ulohan. I-sumpay ang ngalan sa pinulongan, gisundan sa colon (:), sa wala pa ang lumad nga ngalan. Usa ka transliterasyon ngadto sa Abakadahang Latino kinahanglan usab nga ilakip kon laing sistema sa pagsulat ang gamiton. Ang usa ka giya sa paglitok o usa ka sound file mahimo usab nga ilakip dinhi. Pananglitan:

Ang Beijing (Inintsik: 北京 /Běijīng/) mao'y kaulohan sa Tsina.

Mga seksiyon ug mga ulohan

Pagmarka

Plantilya:See Gamita ang == (duha ka managsamang mga timailhan) nga marka alang sa mga ulohan (ginatawag usab nga ulohan sa seksyon), dili ang ''' (tulo ka kudlit) gigamit sa paghimo sa mga pulong nga makita-an nga mabagâon sa pag-pormat sa mga karakter.

Kini nga ulohan sa seksyon gihimo pinaagi sa pagsulat:

<nowicki>==Mga seksyon ug ulohan==</nowicki>

Ang ulohan niining kaubang seksyon gihimo pinaagi sa pagsulat:

===Pag-marka===

Pagpulong

• Sa usa ka ulohan, gamita lang ug dagko-a ang unang titik sa unang pulong ug ang unang titik sa bisan unsang angay mga pungan, ug ibilin ang tanang ubang mga letra sa gamay'ng titik. Pananglitan: "Mga lagda ug regulasyon", dili ang "Mga Lagda ug Regulasyon".

• Ayaw gamita ang mga espesyal nga karakter, sama sa slash (/), usa ka plus sign (+), curly braces ({}), o square braces ([]). Ílisda ang usa ka ampersand (&) gamita ang pulong nga "ug", gawas kon ang ampersand kabahin sa pormal nga ngalan.

• Ayaw pagbutang og link o lingkit sa mga ulohan. I-sumpay ang pulong o hugpong sa mga pulong sa unang higayon aron makita kini sa seksyon.

• Hupti nga mubo ang ulohan. Sulayi nga dili mogamit og labaw sa napulo ka mga pulong diha sa ulohan.

• Sulayi nga dili mogamit og dugang nga mga pulong sa mga ulohan kon dili kinahanglan. Ayaw gamita ang ulohan sa tibuok artikulo ingong ulohan.

• Ayaw hatagi ang susamang ulohan sa lain-laing mga seksyon. Makalibog kini sa magbabasa.

• Nagpalisud usab kini alang sa bisan kinsang editor sa paghimo og usa ka sumpay sa seksyon sa bisan unsa nga seksyon nga wala'y labot ang kinaunahan.

Pagmugna ug paggamit sa mga seksyon

Ang mga kaubang ulohan makatabang sa mga magbabasa nga makita dayon kon unsa ang nasakop sa usa ka artikulo ug pangitaa ang mga kaubang hilisgotan nga makapainteres. Paghimo'g mga kaubang ulohan kon ang usa ka seksyon mahimong taas kaayo ug pagpili og mga pulong nga naghulagway kon unsa ang gihisgotan sa seksyon.

• Ayaw i-italiko ang ngalan sa seksyon, kon kinahanglan kini (pananglitan, kon kini ang ulohan sa usa ka basahon o usa ka pulong sa Iningles).

• Kon direkta ka nga magsumpay sa usa ka seksyon, pagbilin og sulat sa editor aron sa pagpahinumdom sa uban nga ang ulohan sa seksyon gisumpayan. Ilistaha ang mga ngalan sa mga artikulong gisumpayan, busa kon kinahanglan nga usbon ang ulohan, ang uban makahimo'g pagpaayo sa mga pagpasumapy nga mas sayon. Pananglitan: <!-- Kini nga bahin gisumpay gikan sa [[Jimmy Wales]] ug [[Larry Sanger]] --> .

• Sulayi nga dili usbon kanunay ang mga ulohan sa seksyon ug mga kaubang ulohan niini. Ang ubang mga artikulo mahimo nga nalambigit sa kana nga bahin, ug ang sumpay sa seksyon maguba.

Dagkong titik

Ayaw dagko-a sa unang titik sa usa ka pulong o sa tibuok nga pulong aron madugangan ang kamahinungdanon niini. Pananglitan, ang "aardvarks, which are Not The Same as anteaters" ug "aardvarks, which are NOT THE SAME as anteaters" mao'y pareho nga sayop. Kon ang usa ka pulong kinahanglang magpakita og dugang kamahinungdanon o paghatag gibug-aton, gamita ang italiko ("aardvarks, which are not the same as anteaters").

Mga titulo sa tawo

Ang mga titulo sama sa presidente ug rayna nagsugod sa dagkong titik kon gamiton isip ulohan (gisundan sa usa ka ngalan): "Pamuno-Nasod Duterte", dili ang "pamuno-nasod Duterte". Kon gigamit sa usa ka kinatibuk-ang paagi, kinahanglan kini sa gamay nga titik: "Si De Gaulle ang presidente sa Pransya." Ang tukmang pormal nga ngalan sa usa ka opisina usa ka tukmang pungan ug kinahanglan og ibutang sa dagkong titikan. Ang mga harianong ulohan kinahanglan usab: "Iyang Kamahalan" o "Iyahang Kahalangdon".

Sa pagdako sa "punong ministro", ang duha ka mga pulong magsugod sa usa ka dako nga titik o dili, wala'y labot kon ang termino magsugod sa usa ka mga tudling-pulong. Kon gamiton ang termino sa usa ka kinatibuk-ang paagi, ayaw kini dagko-a: "Aduna'y daghang mga presidente sa tibuok kalibutan." Kon maghisgot sa usa ka espesipikong opisina, kasagaran gamita ang uppercase: "Ang Punong Ministro sa Britanya nga mao si Tony Blair." (Ang usa ka maayong lagda alang niini mao ang: kon kini mao ang "Punong Ministro", kinahanglan kini nga dagko-a; kon kini usa ka "punong ministro", ayaw kini dagko-a.)

Mga tinuohan, diyos, pilosopiya, doktrina, ug ilahang mga tagasunod

Ngalan sa mga tinuohan, bisan isip usa ka pungan o usa ka pungway, ug ang ilahang mga tagasunod nagsugod sa usa ka dako nga titik. Pananglitan, ang mga Katolikong Ramano mao'y mga tagasunod sa Simbahang Katoliko Romano.

Ang mga ngalan sa mga diyos nga dili kinahanglan kino nga dagko-a: diyos, allah, freya, ang ginoo, ang labing gamhanan, ang mesiyas.

Ayaw dagko-a sa mga ngalan sa mga mátang sa mito o mga nilalang nga handuraw, sama sa mga dwende, engkanto, tikbalang ug tsanak. Apan, sa pipila ka mga pantasya nga sugilanon gigamit ang dagkong mga titik sa pagpakita nga ang lain-laing mga kategoriya sa mga tinumotumong mga nilalang giisip nga etnikong kaliwat. Oki ra nga gamiton ang mga kapital sa partikular.

Ang mga pilosopiya, mga teyoriya, mga doktrina, ug mga sistema sa panghunahuna wala magsugod sa dagkong titik, kon ang ngalan gikan sa usa ka tukmang pungan: gamay'ng titik nga "republikano" nagatumbok sa usa ka sistema sa politikanhong panghunahuna; dakong titik nga "Republikano" nagatumbok sa usa ka espesipiko nga "Partido Republikano" (matag ngalan sa partido usa ka tukmang pungan).

Mga butang sa kalendaryo

Ang mga ngalan sa mga bulan, adlaw, ug pahulay, kanunay kini magsugod sa usa ka dakong titik: Hunyo, Lunes, Araw ng Kalayaan (nga mao ang Adlaw sa Kagawasan sa Pilipinas.

Ang mga panahon, sa hapit tanang mga titik, wala gidagko: "Karong ting-init, mas init jud kaayo"; "ang tingtugnaw mahitabo sa Disyembre 22"; "Naa koy hilanat karong tingtugnaw".

Ang mga petsa kasagarang sundan og mga koma: "Niadtong 2001, gipangasawa si Juan ngadto kang Marie"; “Sa Abril 10, mag-kaon ko'g manok”. Ang usa ka eksepsiyon mao ang kon gigamit kini sa paghubit sa ubang mga pulong: "Ang bersyon nga 2005 taas kaayo".

Kaalamdag

Ang mga ngalan sa ubang mga planeta ug mga bituon mao'y tukmang mga pungan ug nagsugod sa dagkong titik: "Ang planetang Mars makita-an karong gabii sa konstelasyong Gemini, duol sa bituon nga Pollux." Sa mga letra diin ang ngalan aduna'y daghang mga pulong, gitratar kini sama sa ubang mga tukmang pungan diin ang matag nangunang titik kay dagk-on: "Alpha Centauri" ug dili ingon ani "Alpha centauri".

Mga rehiyon

Mga rehiyon nga tukmang mga pungan, lakip ang iladong mga hugpong sa mga pulong sama sa Habagatang Dabaw, magsugod sa usa ka dako nga titik. Tinuod usab kini sa mga pulong nga may kalabotan, busa ang tawo gikan sa Southern Mindanao kay usa ka taga-Habagatan.

Italiko

Alang sa mga italiko, gamita ang '' (italic) nga marka sa duha ka kilid sa Italikong teksto. Pananglitan:

''This is italic.''

ang mogawas:

This is italic.

Mga ulohan sa arte

Ang mga italiko ginagamit alang sa mga ulohan sa mga buhat sa literatura ug arte, sama sa mga basahon, sine, album ug ang mga dibuho. Ang mga ulohan sa mga artikulo, mga kapitulo, mga awit, ug uban pang mugbong mga sinulat dili giitalikp; sa baylo gibutang sila sa dobleng mga marka sa kinutlo ("Ulohan sa Kapitulo").

Musika: ang mga awit anaa sa mga kinutlo ("Love Song", "Rainy Days and Mondays"), apan giitaliko ang mga album (Dark Side of the Moon, A Night at the Opera, Abbey Road)

Italiko sa mga kinutlo

Ayaw ibutang ang tibuok nga kinutlo sa italiko tungod lang kay kini usa ka kinutlo.

Gipamub-ang mga pulong

Ayaw hunahunaa nga nahibal-an sa imong magbabasa ang acronym o abbreviation nga imong gigamit. Ang acronym o abbreviation kinahanglang isulat sa unang higayon nga kini gamiton (wikilinked kon angay) ug dayon ipakita ang acronym o abbreviation pagkahuman niini, sa panaklong. Pananglitan:

The United Kingdom Independence Party (UKIP) is a political party that wants Britain to leave the European Union. There are currently about 25,000 people who are members of the UKIP.

Kon ang pulong anaa na sa parentesis, gamita ang "o" or "kun" aron ipakita ang acronym. Pananglitan:

Kini unang gihisgotan niadtong 2006 (sa usa ka miting alang sa mga sakop sa United Kingdom Independence Party o UKIP).

Ubang mga bahin sa panid

Nakalambigit nga mga panid

Ang usa ka taalaan sa mga may kalabptan nga mga panid kinahanglan aduna'y usa ka ulohan nga ginganla'g ==Tan-awa usab==, gisundan sa usa ka talaan sa mga panid. Kining mga panid nga aduna'y susamang hilisgotan. Pananglitan kining panid mahimong aduna'y usa ka sumpay sa panid nga may kalabotan niini:

• Wikipedia:Guide to layout

Ang mga may kalabutang mga hilisgotan kinahanglan og i-grupo sa hilisgotan nga dapita aron mas dali kini pangitaon. Palihog paghatag usab ug mugbong mga tudling-pulong aron ipatin-aw kon dili klaro kon giunsa kini pagkalambigit.

• May kalabotang tawo - mibuhat og sama niini niadtong 2005.

O alang sa dili kaayo pormal nga pagtan-aw, mahimo nimo gamiton ang usa ka butang nga sama niini sa bisan unsang bahin:

Tan-awa: Unang Panid, Kinabag-ohang mga kausaban