Wikipedia

LGBT

Katawhang lesbiyana, gay, biseksuwal, ug ang mga transgender

Nagapasabot ang LGBT sa mga tawhanong "Lesbiyana, Gay, Bisekswal, ug mga Transhenero" (tomboy, bayot, maibog sa duha ka kinatawhan, ug mga nagbalhin og kinatawhan). Gigamit sukad sa napuloan-1990, ang inisyalismo, sama sa pipila sa kasagarang mga laing nglan niini, naglihok isip termino alang sa sekswalidad ug pagkailhanan sa kinatawhan.[1]

Mga Bangyaw sa LGBT
Lesbiyana
Gay (lalaki)
Bisekswal
Transhenero
Bangyaw nga pangkalipayanon sa kinatibuk-ang komunidad sa LGBT
Mitútol ang mga Pilipinhon atol sa pahunong sa kalipayan (o pride march) niadtong tuig 2019.

Ang termino sa LGBT mao'y usa ka pagpahiangay sa inisyalismo nga LGB, nga gisugdan ang pag-ilis sa termino nga gay (o bayot ug lesbiyana) sa paghisgot sa kinatibuk-an sa mga komunidad sa LGBT sugod sa tunga-tunga hangtod sa ulahing bahin sa napuloan-1980.[2] Ginagamit gihapon ang LGB kon wala gilakip ang mga tawhanong transhenero, kaysa sa LGBT.[3][4]

Nagatumbok lamang kini nianang komunidad sa mga katawhang dili heterosekswal (labing ginatawag pa og straight). Usa ka kasagarang inisyalismo mao ang LGBTQ, gidugang ang letrang Q alang sa mga nagpaila nga isip queer o questioning (nagpangutana) sa ilahang sekswalidad o pagkailhanan.[5]

Kaagi usba

Ang unang mikaylap nga paggamit sa pulong nga homosekswal, usa karon ka termino nga pangunang ginagamit sa konteksto sa kaalamdag, usahay kini nagdala og negatibong kahulogan sa Tinipong Bansa.[6] Ang gay nahimong ginagamit nga termino niadtong napuloan-1970.[7]

Samtang ang mga lesbiyana nagmugna'g dugang pang publikong identidad, ang hugpong sa mga pulong nga gay and lesbian nahimong mas nailhan pa.[8] Usa ka panaglalis kon ang nag-unang tumbok sa ilahang politikanhong tumong mao ba ang peminismo o mga katungod sa bayot misangpot sa pagkabungkag sa pipila ka kapunongang lesbiyana, lakip ang Daughters of Bilitis, nga gitukod nila Del Martin ug Phyllis Lyon,[9] apan nabungkag niadtong napuloan-1970 nunot sa mga panaglalis diin nga tumong ang kinahanglang unahon.[10] Tungod kay ang panagsama usa ka pagkauna alang sa mga lesbiyang peminista, ang kalainan sa mga tahas taliwala sa kalalakin-an ug kababayen-an o ang butch ug femme gitan-aw ingong patriarkal. Gilikayan sa mga lesbiyang peminista ang mga tahas sa kinatawhan nga mikaylap sa mga dapit sama sa gituohang chauvinismo sa mga lalaki nga bayot; daghang mga lesbiyang peminista ang midumili sa pagtrabaho kauban ang mga lalaki nga bayot o sa pagkuha sa ilang mga kawsa.[11]

Ang mga panglantaw gikan sa mga lesbiyanang-peminista kanunay nga gitan-aw nga makadaot sa hinungdan sa mga katungod sa bayot pinaagi sa mga lesbiyana nga naghupot og ideyalistang pagtuo nga natawo sila nga homosekswal ug migamit sa terminong "lesbian" sa pagpasabot sa usa ka sekswalidad.[12] Ang mga tawhanong bisekswal ug transhenero nangayo usab nga ilhon isip mga lehitimong mga kategoriya sulod sa kinadak-ang minoriya nga komunidad.[8]

Sa ulahing bahin sa napuloan-1970 ug sa unang bahin sa napuloan-1980, pagkahuman sa kahinam sa kausaban human sa gipangbuhat sa grupo sa kagubot sa Dakbayan sa New York niadtong 1969, pipila ka mga bayot ug lesbiyana nahimong dili kaayo modawat sa mga bisekswal o transhenero.[13][3] Ang matag komunidad nanlimbasug sa pagpalambo sa ilang kaugalingon nga pagkailhanan lakip na kon, ug unsaon, sa pagpahiuyon sa ubang mga komunidad nga nakabase sa kinatawhan ug sekswalidad, usahay wala'y labot ang ubang mga kaubang grupo; kining mga panagsumpaki nagpadayon hangtod karon.[3] Ang mga aktibista ug mga artista sa LGBTQ naghimo'g mga poster aron mapataas ang kahimatngon bahin sa mga problema sukad nagsugod ang kalihokan.[14]

Gikan sa tuig 1988, gisugdan sa mga aktibista ang paggamit sa inisyalismo nga LGBT sa Tinipong Bansa.[15] Hangtod sa napuloan-1990 sa sulod sa kalihokan ang mga gay, lesbiyana, bisekswal, ug transhenero makabaton og patas nga pagtahod.[3] Nagdasig kini sa pipila ka mga kapunongan aron bag-ohon ang mga ngalan, sama sa GLBT Historical Society niadtong 1999.[16] Bisan kon ang komunidad sa LGBT nakakita'g daghang kontrobersiya bahin sa malukpanon nga pagdawat sa lain-laing mga pundok (mga tawhanong bisekswal ug transhenero, ilabina usahay dili gilakip sa mas dako nga komunidad sa LGBT), ang lugpong nga LGBT mao'y usa ka positibong simbolo sa paglakip.[17][3]

Bisan pa sa kamatuoran nga ang LGBT wala naglangkob sa tanang mga sakop sa gagmay'ng mga komunidad (tan-awa ang 'Mga lain-laing ngalan' sa ubos), ang termino sa kasagaran gidawat nga naglakip niadtong wala espesipikong giila sa upat ka-letra nga termino.[17][3] Sa kinatibuk-an, ang paggamit sa terminong LGBT, sa paglabay sa panahon, dakog tabang sa pagdala sa mga indibiduwal nga nahimulag sa kadaghanan ngadto sa kinatibuk-ang komunidad.[17][3]

Niadtong 2016, ang GLAAD nag-ingon nga LGBTQ mao'y gipalabi nga inisyalismo, nga aron ilakip ang mga batan-ong sakop sa mga komunidad nga midawat sa pulong nga queer isip usa ka tighubit sa kaugalingon.[18] Bisan pa, ang ubang mga tawo naghuna-huna nga ang queer mao'y usa ka makapasipala nga pulong nga naggikan sa sinultihang pagdumot ug gisalikway kini, ilabina taliwala sa mga tigulang nga sakop sa komunidad.[19]

Mga lain-laing ngalan usba

Pagpamubo sa lugpong usba

Kon wala maglakip ang mga tawhanong transgender sa kinatibuk-an, ang lugpong usahay gipamub-an lamang sa "LGB".[3][4]

Ubang mga titik usba

Daghang uban pang mga letra ang gidugang sa lugpong, mao nga gihubit kini og "alphabet soup" sa uban. Ang pipila sa ubang mga letra nga gidugang mao ang:

Dili tanan nagkauyon kon unsa ang kinahanglan o dili kinahanglan nga tabonan sa pinamubong pulong, o unsang han-ay ang kinahanglan nga i-sulod sa mga letra.

Tan-awa usab usba

Mga pakisayran usba

  1. ↑ Parent, Mike C.; DeBlaere, Cirleen; Moradi, Bonnie (Hunyo 2013). "Approaches to Research on Intersectionality: Perspectives on Gender, LGBT, and Racial/Ethnic Identities". Sex Roles. 68 (11–12): 639–645. doi:10.1007/s11199-013-0283-2. S2CID 144285021.
  2. ↑ Acronyms, Initialisms & Abbreviations Dictionary, Volume 1, Part 1. Gale Research Co., 1985, ISBN 978-0-8103-0683-7. Factsheet five, Issues 32–36, Mike Gunderloy, 1989 Archived 2015-09-06 at the Wayback Machine
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 Alexander, Jonathan; Yescavage, Karen (2003). Bisexuality and Transgenderism: InterSEXions of The Others. Haworth Press. ISBN 978-1-56023-287-2. Archived from the original on 6 Septiyembre 2015. Retrieved 2 Hulyo 2015.
  4. ↑ 4.0 4.1 Bohan, Janis S. (1996). Psychology and Sexual Orientation: Coming to Terms. Routledge. ISBN 978-0-415-91514-4. Archived from the original on 6 Septiyembre 2015. Retrieved 2 Hulyo 2015.
  5. ↑ "Civilities, What does the acronym LGBTQ stand for?". The Washington Post. Archived from the original on 3 Enero 2020. Retrieved 19 Pebrero 2018.
  6. ↑ Media Reference Guide Archived 2019-12-27 at the Wayback Machine (citing AP, Washington Post style guides), GLAAD. Retrieved 23 December 2019.
  7. ↑ Ross, E. Wayne (2006). The Social Studies Curriculum: Purposes, Problems, and Possibilities. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-6909-5. Archived from the original on 19 Hunyo 2019. Retrieved 2 Hulyo 2015.
  8. ↑ 8.0 8.1 Swain, Keith W. (21 Hunyo 2007). "Gay Pride Needs New Direction". Denver Post. Archived from the original on 21 Abril 2016. Retrieved 5 Hulyo 2008.
  9. ↑ Sears, James Thomas (2001). Rebels, Rubyfruit, and Rhinestones: Queering Space in the Stonewall South - James Thomas Sears - Google Books. ISBN 9780813529646. Archived from the original on 14 Mayo 2022. Retrieved 2022-05-02.
  10. ↑ Esterberg, Kristen (1994). "From Accommodation to Liberation: A Social Movement Analysis of Lesbians in the Homophile Movement". Gender and Society. 8 (3): 424–443. doi:10.1177/089124394008003008. S2CID 144795512.
  11. ↑ Faderman, Lillian (1991). Odd Girls and Twilight Lovers: A History of Lesbian Life in Twentieth Century America, Penguin Books. ISBN 0-14-017122-3, p. 210–211.
  12. ↑ Faderman (1991), p. 217–218.
  13. ↑ Leli, Ubaldo; Drescher, Jack (2005). Transgender Subjectivities: A Clinician's Guide. Haworth Press. ISBN 978-0-7890-2576-0. Archived from the original on 6 Septiyembre 2015. Retrieved 2 Hulyo 2015.
  14. ↑ "Out of the Closet and Into the Streets". Center for the Study of Political Graphics. Archived from the original on 2 Oktubre 2016. Retrieved 1 Oktubre 2016.
  15. ↑ Research, policy and practice: Annual meeting Archived 2019-06-19 at the Wayback Machine, American Educational Research Association Verlag AERA, 1988.
  16. ↑ Koskovich, Gerard. "Our History". The GLBT Historical Society. Archived from the original on 7 Enero 2022. Retrieved Enero 7, 2022.
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 Shankle, Michael D. (2006). The Handbook of Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Public Health: A Practitioner's Guide To Service. Haworth Press. ISBN 978-1-56023-496-8. Archived from the original on 6 Septiyembre 2015. Retrieved 2 Hulyo 2015.
  18. ↑ Ring, Trudy (26 Oktubre 2016). "Expanding the Acronym: GLAAD Adds the Q to LGBT". Advocate. Archived from the original on 14 Mayo 2022. Retrieved 30 Oktubre 2016.
  19. ↑ Nadal, Kevin (15 Abril 2017). The SAGE Encyclopedia of Psychology and Gender. Thousand Oaks, California: SAGE Publications. p. 1384. ISBN 978-1-4833-8427-6. OCLC 994139871. Archived from the original on 19 Hunyo 2019. Retrieved 3 Enero 2019.
  20. ↑ Kuykendall, Emily. "What the A in LGBTQIA+ Stands For". Buddy Project (in English sa America). Archived from the original on 21 Mayo 2021. Retrieved 21 Mayo 2021. The A in LGBTQIA+ stands for asexual, aromantic, and agender[…]
  21. ↑ What does LGBTQIAPN stand for? (in English). Retrieved 2022-02-05. {{cite encyclopedia}}: |website= ignored (help)
  22. ↑ "LGBTQIAPD - Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Queer, Intersex, Asexual, Pansexual, Demisexual | AcronymFinder". www.acronymfinder.com. Retrieved 2022-05-20.

Mga sumpay sa gawas usba

Aduna'y mga payl ang Wikimedia Commons nga may kalabotan sa artikulong: LGBT.
Tan-awa ang LGBT kun QUILTBAG sa Wiksyonaryo, ang usa ka gawasnong kapulongnan.
Ang Wikiquote aduna'y mga kinutlo nga may kalabotan sa LGBT.
Gikuha gikan sa "https://ceb.wikipedia.org/w/index.php?title=LGBT&oldid=34907784"