Ormoc

dakbayan sa Pilipinas sa lalawigan sa Leyte
(Naredirek gikan sa Dakbayan sa Ormoc)

Ang Dakbayan sa Ormoc usa ka unang matang nga dakbayan nga nahimutang sa lalawigan sa Leyte, Pilipinas. Adunay kinatibok-an gidak-on nga 613.60 kilometros quadrado ug nahimutang sa ikaupat nga distrito.
Sumala sa census niadtong 2010, Populasyon sa 191,200 katawo ang Ormoc. Ang gitudlo nga kodigo postal mao ang 6541. Ang ngalan sa dakbayan gikan sa pulong nga ogmok, usa ka karaang Binisayang termino alang sa kapatagan. Ormoc ang unang dili-probinsyanong dakbayan sa Pilipinas.

Dakbayan sa Ormoc usa ka gawasnong dakbayang bahin Sa Leyte ug dili sakop sa mga pamalaod sa maong Lalawigan. Apan, sakop ang dakbayan sa ikaupat nga distrito sa Leyte kauban ang mga Lungsod sa Albuera, Kananga, Merida, ug Isabel.

11°00′00″N 124°37′00″E / 11.0°N 124.61667°E / 11.0; 124.61667
Dakbayan sa Ormoc (Lungsod ng Ormoc)
Ormoc City, City of Ormoc, Ormoc
Lalawigan
Nasod Flag of Philippines Pilipinas
Rehiyon Sidlakang Kabisay-an
Gitas-on 10 m (33 ft)
Tiganos 11°00′00″N 124°37′00″E / 11.0°N 124.61667°E / 11.0; 124.61667
Population 177,524 (2013-12-07) [1]
Timezone PST (UTC+8)
GeoNames 1697014
Mapa sa Lalawigan sa Leyte nga nagpakita kon asa nahimutang ang Dakbayan sa Ormoc
Mapa sa Lalawigan sa Leyte nga nagpakita kon asa nahimutang ang Dakbayan sa Ormoc

History

usba

Fuente de la Reina

usba

Ang pinaka-daan nga tulay sa syudad. Gisugdan pag-himo sa tuig 1800 ug nahoman sa tuig 1861. Panahon sa mga Espanyol, ang tulay nag-silbi nga dunggoanan ug barko sa mga Chinese, Javans ug Indonesians nga nagbinisita sa isla para makipagtigayon.

Ang Kananga nahimo sa tuig 1950 nga adunay mga barrio sa Lonoy, Kananga, Rizal, Tugbong, Montebello, Aguiting, Tagaytay, Montealegre, Libungao, Naghalin, ug Masarayao nga sakob niadto sa syudad sa Ormoc.

1991 Flash Flood

usba

Buntag sa pitsa 5 Nobyembre 1991, ang Ormoc na-igo sa unos nga gi-nganlan ug Uring. Mitala 4,922 ang namatay, 3,000 ang wala makit-i, 14,000 nagubang mga balay, ug nagkantidad nga labaw pa sa P600 mil ang nagubang mga katigayonan.[2] Ang gi-pasangil nga hinongdan sa baha kay ang “Illegal Logging” ug kaingin. Tungod sa kusog nga pag-uwan natigom ang tubig sa mga sapa sa Anilao ug Malbasag hantod nahuwad sa ubos nga parte sa Ormoc, labi na sa Isla Verde.[3]

2006 Store Fire

usba

Ang Unitop sa Ormoc nasunog nga naghinungdan sa pagkamatay sa 24 ka tawo.[4][5] Nagsugod ang sunog sa mga pabuto nga gi-dagkotan. Walay permit ang baligyaan sa pagtinda atong mga pabuto ug usa pa ang emergency nga gawsanan kay sirado.[6]

Education

usba

Eastern Visayas State University - Ormoc Campus

Damo ang makita nga eskuwelahan sa Ormoc. Gikan primarya, segundarya, ug tersera, nga adunay pangpubliko ug pribado. Kinaadto ang tersera nga bangkaagan anaa ra sa St. Peter’s College, pang-Katoliko nga eskuwelahan ug pinakadaan usab, misunod ra ang Western Leyte College, pribado usab kini. Sa tuig 1990, gitukod ang Sto. Niño College, St. Paul’s School, ug STI Computer College nga tanan anaa sa Ormoc. Sa mga tuig 2000s, na establisar ang AMA Computer Learning Center (ACLC), San Lorenzo Ruiz, Ormoc City Institute of Technology (OCIT) ug ang Eastern Visayas State University (EVSU). Aduna usab Chinese nga eskuwelahan ang Ormoc nga ginatawag nga Se San School.

Heyograpitya

usba

Sa mosunod nga mga natural nga mga bahin makita sa Dakbayan sa Ormoc:

  • Nabigasyon:
  • Mga suba:
  • Mga lanaw:
  • Mga lawis:
  • Kabukiran:
 
 
Dakbayan sa Ormoc
Mga dapit nga gitawag Dakbayan sa Ormoc sa Pilipinas.

Mga Barangay

usba

Mga lungsod sa Dakbayan sa Ormoc:

Ang Dakbayan sa Ormoc nabahin ngadto sa 110 ka barangay.

  • Alegria
  • Bagong
  • Labrador (Balion)
  • Bantigue
  • Batuan
  • Biliboy
  • Borok
  • Cabaon-an
  • Cabulihan
  • Cagbuhangin
  • Can-adieng
  • Can-untog
  • Can-alo
  • Catmon
  • Cogon Combado
  • Concepcion
  • Curva
  • Danao
  • Dayhagan
  • Barangay 1 (Pob.)
  • Barangay 2 (Pob.)
  • Barangay 3 (Pob.)
  • Barangay 4 (Pob.)
  • Barangay 5 (Pob.)
  • Barangay 6 (Pob.)
  • Barangay 7 (Pob.)
  • Barangay 8 (Pob.)
  • Barangay 9 (Pob.)
  • Barangay 10 (Pob.)
  • Barangay 11 (Pob.)
  • Barangay 12 (Pob.)
  • Barangay 13 (Pob.)
  • Barangay 14 (Pob.)
  • Barangay 15 (Pob.)
  • Barangay 16 (Pob.)
  • Barangay 17 (Pob.)
  • Barangay 18 (Pob.)
  • Barangay 19 (Pob.)
  • Barangay 20 (Pob.)
  • Barangay 21 (Pob.)
  • Barangay 22 (Pob.)
  • Barangay 23 (Pob.)
  • Barangay 24 (Pob.)
  • Barangay 25 (Pob.)
  • Barangay 26 (Pob.)
  • Barangay 27 (Pob.)
  • Barangay 28 (Pob.)
  • Barangay 29 (Pob.)
  • Dolores
  • Domonar
  • Don Felipe Larrazabal
  • Donghol
  • Esperanza
  • Hibunawon
  • Hugpa
  • Ipil
  • Lao
  • Libertad
  • Liloan
  • Linao
  • Mabini
  • Macabug
  • Magaswi
  • Mahayag
  • Mahayahay
  • Manlilinao
  • Margen
  • Mas-in
  • Matica-a
  • Milagro
  • Monterico
  • Nasunogan
  • Naungan
  • Nueva Vista
  • Patag
  • Punta
  • Quezon, Jr.
  • Rufina M. Tan
  • Sabang Bao
  • Salvacion
  • San Antonio
  • San Isidro
  • San Jose
  • San Juan
  • San Vicente
  • Santo Niño
  • San Pablo (Simangan)
  • Sumangga
  • Valencia
  • Airport
  • Cabintan
  • Camp Downes
  • Gaas
  • Green Valley
  • Licuma
  • Liberty
  • Leondoni
  • Nueva Sociedad
  • Tambulilid
  • Tongonan
  • Don Potenciano Larrazabal
  • Kadaohan
  • Guintigui-an
  • Danhug
  • Alta Vista
  • Bagong Buhay
  • Bayog
  • Doña Feliza Z. Mejia
  • Juaton
  • Luna
  • Mabato


Demographics[7]

usba
Population census of Ormoc
Tuig Kamulupyohan ±% p.a.
1903 16,126 —    
1918 38,174 +5.91%
1939 77,349 +3.42%
1948 72,733 −0.68%
1960 62,764 −1.22%
1970 84,563 +3.02%
1975 89,466 +1.14%
1980 104,978 +3.25%
1990 129,456 +2.12%
1995 143,186 +1.91%
2000 154,297 +1.62%
2007 177,524 +1.95%
2010 191,200 +2.74%
2015 215,031 +2.26%


CITY MAYORS TERM OF OFFICE
Richard I. Gomez Elected July 1, 2016 to present
Edward C. Codilla Elected 2013 - 2016
Eric C. Codilla Elected July 1, 2004 - June 30, 2013 (3 Terms)
Carmelo J. Locsin Elected 2001 - 2004
Eufrocino M. Codilla, Sr. Elected 1992 - 1995, Re-elected 1995 - 1998, 1998 - 2001
Ma. Victoria L. Locsin Elected February 3, 1986 - June 30, 1992
Guillermo Parilla Appointed December 1987 - February 1988
Emeterio Larrazabal, Sr. Appointed April 11, 1986 - February 2, 1988
Jose Aviles Appointed 1984 - 1986
Iñaki Larrazabal, Sr. Elected 1967 - 1971, Re-elected 1971 - 1984
Atty. Esteban Conejos, Sr. The last appointed, 1957 - 1959; First elected 1959 - 1963, Re-elected 1963 - 1967
Potenciano Larrazabal Appointed 1945, Oct. 1955 - March 1957
Atty. Vicente Torres Appointed September 1955 - October 1955
Atty. Teodulo Tandayag Appointed 1954 - 1955
Atty. Roberto Almaden Appointed January 1954 - May 1954
Atty. Lucilo Con-ui Appointed 1949 - 1953
Iñaki Larrazabal Appointed 1948 - 1959, 1953 - 1954
Marcelo Bandalan Appointed 1947 - 1948
Leo Carmelo L. Locsin, Jr. Elected July 1, 2013 to present
Nepomuceno Aparis I Elected July 1, 2004 to June 30, 2013
Celso P. Adolfo Elected 1998-2001; Elected 2001 - June 2004
Benjamin F. Tugonon By Succession: Oct. 4, 1967 - Dec. 20, 1967; Jul. 21, 1981 - Oct. 6, 1981; Dec.27, 1984 - May 13, 1986; Elected 1992 - 1995; Elected 1995 - 1998
Nepomuceno Aparis I Elected 1988 - 1992
Benjamin B. Lladoc Appointed 1986 - 1987
Avelina Subingsubing Appointed 1987 - 1988
Jose C. Aviles City Administrator & Acting Presiding Officer 1976 - 1979, Elected 1980-1984; Acting City Mayor 1984-1986
Jesus B. Lladoc Elected 1968 - 1975
Heliodoro T. Fiel Elected 1964 - 1967
Rafael M. Mejia Elected 1954 - 1963
Maximo Malinao Appointed 1953 - 1954
Marcelo D. Bandalan Appointed 1950 - 1953

Klima

usba

Ang klima kay tropikal nga kasalupan. Ang temperatura promedyo 22 °C. Ang labing mainit nga bulan mao Mayo, sa 26 °C, ug ang labing bugnaw nga bulan mao Pebrero, sa 20 °C.[8] Ang pag-ulan promedyo 4,115 milimetro matag tuig. Ang labing ulanon nga bulan mao Enero, sa 584 milimetro sa ulan, ug ang labing uga nga bulan mao Mayo, sa 146 milimetro sa ulan.[9]

Mga Highlights sa Turismo

usba
  • Ang Leyte Moutain Trail treking area nagsugod sa Lake Danao (unsay paghubad niini? Danaw Danao o Ang Danaw?) hangtod Mahagnao Volcano Natural Park - 40 kilometros ang kalayo.
  • Rainforest tour nga mga danaw (Mahagnao, Malagsum, Casudsu-Ran ug Danao), ang Guinaban falls, forests, plains ug views sa pulo sa Samar gikan sa taliwalang kabukirang Amandiwing, ang kadaghanang mga tropical flora ug fauna, kauban usab ang mga colourful insects, butterflies, deer, wildboar, monkeys, kalanggaman, orchids ug giant fern.
  • Lake Danao is a violin shaped lake 3 km long at an elevation of 2,100 feet above sealevel. The lake is said to house a giant eel. Naay mga sakayan for hire. Naay floating restaurant.
  • Tongonan Hotsprings National Park is a valley of geothermal power source, that can supply electricity sa tibuok na rehiyon. Ang unang geothermal plant sa Pilipinas.

Kultura ug Katawhan

usba

Ormocanon ang tawag sa mga tawo sa Ormoc. Sinugboanon ang pinulongan sa dakbayan (o Kana, ang tawag sa mga Waray sa mga tawong Cebuano sa Leyte ug Southern Leyte) kauban ang tibuok kasadpang parte sa pulo sa Leyte. Mas naay relasyon ang mga Ormocanon sa mga silingang lungsod sa Leyte ug sa Sugbo kaysa sa sidlakang parte sa Leyte. Sila Lucy Torres-Gomez nga model ug ang PBA player nga si Rey Evangelista ang duha sa mga Ormocanon nga sikat sa tibuok Pilipinas.

Mga Premyo

usba

Ang Dakbayan sa Ormoc pirmi nakadaog sa pinakalimpyo ug pinakaberde nga dakbayan nga programa sa DILG sugod pa niadtong 1995 hangtod karon. Ang Asian Institute of Management nga pagtuon The Philippine Cities Competitiveness Ranking Project 2005 nagranggo sa dakbayan nga nahiuna sa infrastructure ug ikanapulo sa dynamism of local economy sa mga dakbayang gagmay sa Pilipinas.

Dugang Impormasyon

usba

Ang mga gi basihan niini

usba
  1. Ormoc City at GeoNames.Org (cc-by); post updated 2013-12-07; database download sa 2015-11-25
  2. http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/regions/view/20101112-302900/Ormoc-rises-from-flash-flood-tragedy Archived 2013-12-03 at the Wayback Machine
  3. http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/regions/view/20101112-302900/Ormoc-rises-from-flash-flood-tragedy Archived 2013-12-03 at the Wayback Machine
  4. https://www.gmanetwork.com/news/story/24593/news/nation/christmas-day-fire-hits-ormoc-dep-t-store-24-killed-21-injured
  5. https://www.philstar.com/cebu-news/2006/12/29/377362/death-toll-ormoc-fire-increases-25
  6. https://www.philstar.com/headlines/2006/12/29/377284/charges-filed-vs-unitop-owner
  7. https://psa.gov.ph/sites/default/files/attachments/hsd/pressrelease/Eastern%20Visayas.pdf
  8. "NASA Earth Observations Data Set Index". NASA. Retrieved 30 Enero 2016.
  9. "NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)". NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission. Retrieved 30 Enero 2016.